A lei de amnistía blinda a Puigdemont ante o "terrorismo nas rúas" que investiga o Supremo

A Comisión de Xustiza do Congreso aprobou, cos votos a favor do PSOE e os seus socios parlamentarios e o voto en contra do PP e Vox, o ditame da lei de amnistía que recolle os cambios pactados polos socialistas con Junts e ERC.

Tras o acordo plasmado nas emendas transaccionais, finalmente asinadas por seis grupos parlamentarios e apoiadas por Podemos, o proxecto irá previsiblemente a próxima semana a pleno para a súa aprobación e remisión posterior ao Senado. O acordo alcanzado onte, segundo subliñaron os negociadores do mesmo, adapta a lei aos estándares europeos, exclúe os delitos máis graves de terrorismo e traizón e "en ningún caso" exculpa delitos de corrupción.

Ao comezo da Comisión a portavoz do PP, Cuca Gamarra, pediu a súa suspensión para que a Mesa cualificase as emendas pactadas e para que despois os grupos tivesen tempo de analizalas. Tras un receso, a Mesa admitiu as emendas e o debate renovouse.

Xa renovado, o portavoz socialista, Francisco Aranda, destacou que a amnistía é unha "aposta decidida, valente e democrática para avanzar no reencontro con Cataluña" e recomendou ao PP acordar "con quen pensa diferente". "Dedicarse á política é tomar decisións e non evitalas e é solucionar problemas e non crealos e traballar pola convivencia e non pola discordia. Mirar ao futuro e non vivir no pasado e é acordar con quen non pensa como ti", incidiu mentres lembrou aos populares que o 80 % dos deputados cataláns apoian esta lei.

Mentres, Josep Maria Pinart, de Junts, considerou que o acordo nas emendas transaccionais fai "evidente" que as esixencias da súa formación "de ter a mellor lei posible foron acertadas".
Pinart asegurou que a retirada das súas emendas anteriores, tanto as individuais como as transaccionais, permitirá aprobar "unha amnistía integral de aplicación inmediata que non vai deixar a ninguén fóra".

A pesar dos acordos, a portavoz do PP, Cuca Gamarra, avisou de que o Código penal "segue en vigor" e a lei non pode cambiar as definicións do dolo, xa que "a lei de amnistía non pode inventar outros fins de cada delito e facelos depender da declaración de cada acusado". Recalcou que a lei non pode cambiar os delitos de terrorismo ou malversación en función de certas finalidades.

"Vostedes poderán amnistiar a quen queiran pero a historia non vai amnistiar ao PSOE por cometer esta auténtica atrocidade", dixo á vez que cualificou de "tropelía e corrupción política" a norma e considerou "tremendamente decepcionante" que o antigo PSOE apoie esta norma "inmoral e inxusta".

O portavoz de Vox na Comisión, Javier Ortega-Smith, denunciou que esta reunión é "unha fraude" porque, ao seu xuízo, vulnerouse o procedemento e os deputados non coñecían as emendas de maneira previa. Ortega-Smith acusou ao PSOE de negociar "co maior escurantismo" e opinou que a lei "é unha repugnante compra de votos" para lograr a investidura e a aprobación dos orzamentos.

Desde Sumar, Gerardo Pisarello puxo todo o peso da súa intervención en cargar contra o PP, empezando polas súas "mentiras" nos atentados do 11M, as mesmas mentiras -dixo- que lle converteron "no separador por excelencia de pobos e nunha maquinaria de facer independentistas co seu nacionalismo mesquiño". Puxo en valor a lei de amnistía que "é boa para independentistas e non independentistas" e que servirá para abrir un novo tempo a pesar dos intentos do PP en "saltarse o marco constitucional para dinamitar a lexislatura"

Polo PNV, Mikel Legarda, que tamén retirou as emendas que presentara, lembrou a "grave crise constitucional (en Cataluña) xestionada por todas as partes con intransixencias e impaciencias" e que deu lugar ao procés, pero agora coa lei de amnistía dáse "un paso político na boa dirección". Un paso, que ao seu xuízo, "non pon en risco o estado de dereito, nin a separación de poderes, nin a democracia, nin os dereitos fundamentais, senón que coadxuva á convivencia e a paz social".

Unha reflexión que compartiu Jon Iñarritu, de EH-Bildu, para quen este paso permitirá "desxudicializar o que nunca debeu ser xudicializado". "Hoxe, insistiu, sácase dos tribunais o que nunca debeu chegar a eles", de todos os xeitos, proseguiu, a lei "non soluciona o conflito político que existe en Cataluña, pero si os desbarra e permite unha negociación en termos de diálogo político".

Por Podemos, Martina Velarde sinalou desde o grupo mixto que o seu partido, "sen intereses" de ningún tipo, apoia a lei, incluídos os últimos cambios pactados, porque como defenderon desde o primeiro día soluciona un conflito político a través da política.

Blindaxe a Puigdemont

O novo busca blindar ao expresidente catalán Carles Puigdemont ante o "terrorismo nas rúas" que investiga o Tribunal Supremo no marco da causa que abriu contra o eurodeputado de Junts polos disturbios atribuídos á plataforma independentista 'Tsunami Democràtic'.

As emendas transaccionais que este xoves pactaron PSOE, Junts, ERC, EH Bilu, PNV e Sumar tamén pretenden amparar os investigados da trama rusa do caso Voloh que instrúe o Xulgado de Instrución Número 1 de Barcelona, cuxo xuíz insiste en que os contactos do independentismo con Moscova estarían auspiciados por Puigdemont e poderían constituír delitos de traizón e contra a paz ou a independencia do Estado e relativos á defensa nacional.

Cabe lembrar que o ditame que Junts tombou o pasado 30 de xaneiro perdoaba os delitos de terrorismo a condición de que "de forma manifesta e con intención directa" non causasen "violacións graves de Dereitos Humanos", citando expresamente os artigos 2 e 3 do Convenio Europeo, que recollen o dereito á vida e a prohibición da tortura, respectivamente.

Este extremo mantense, pero agora quítase a referencia ao terrorismo fixado polo Código penal español e queda exclusivamente coa versión de terrorismo recollida na directiva europea de 2017, onde o limiar do delito é máis alto.

Este cambio ten lugar despois de que o pasado 29 de febreiro o Supremo acordara abrir causa penal contra Puigdemont por Tsunami Democràtic e asegurara que non había "dubida algunha" de que os feitos que se lle imputan á plataforma independentista se incardinan no delito de terrorismo. Aquel día, o tribunal amparouse en polo menos unha decena de sentenzas de 'terrorismo nas rúas' que consolida a súa doutrina sobre este delito.

O Supremo explicou que para acreditar o delito de 'terrorismo nas rúas' se esixe que se execute algunha das seguintes finalidades: subverter a orde constitucional, alterar gravemente a paz pública, desestabilizar gravemente o funcionamento dunha organización internacional ou provocar un estado de terror na poboación ou nunha parte dela. 

Para o tribunal, as condutas analizadas neste caso encaixan na devandita descrición. En Europa, con todo, este concepto de terrorismo vincúlase máis ao uso da violencia expresa.

Limiar mínimo de torturas e alta traizón sen forza

Á marxe, co pacto deste xoves tamén se emenda o texto para excluír da amnistía os actos tipificados como delitos de torturas ou tratos inhumanos, fóra daqueles que "non superen un limiar mínimo de gravidade por non resultar idóneos para humillar ou degradar a unha persoa ou mostrar unha diminución da súa dignidade humana, ou para provocar medo, angustia ou inferioridade dunha forma capaz de crebar a súa resistencia moral e física".

Así mesmo, eméndase a amnistía para incluír o perdón aos actos tipificados como delitos de alta traizón e contra a paz, sempre que non se produciu "tanto unha ameaza efectiva e real como un uso efectivo da forza en contra da integridade territorial ou a independencia política de España".

Cabe lembrar que este apartado, que defendeu Junts desde o principio, quedou fóra do texto que debateu o Congreso o pasado 30 de xaneiro.

Malversación sen ánimo de enriquecemento

A nova versión pactada este xoves tamén fai cambios para reforzar o perdón aos delitos de malversación "sempre que non existise propósito de enriquecemento". E especifícase que "non se considerará enriquecemento a aplicación de fondos públicos" aos actos cometidos con intención de reivindicar, promover ou procurar a secesión ou independencia de Cataluña ou os actos cometidos coa intención de convocar, promover ou procurar as consultas do 9-N e o 1-O.

Así mesmo, amplía en dous meses o período para perdoar. En lugar de partir do 1 de xaneiro de 2012, o prazo abarca do 1 de novembro de 2011 ao 13 de novembro de 2023. Aprovéitase ademais para incluír no preámbulo varias referencias ao informe da Comisión de Venecia.

Ademais, se emenda o artigo 7 para precisar que non serán restituídas as multas, salvo as impostas ao amparo da denominada 'lei mordaza', "con excepción das impostas por infraccións moi graves, sempre que, a criterio da Administración que impuxo a sanción, se estime que concorren para iso criterios de proporcionalidade".