O custo dos cartos, en máximos dende 2008, por María Cadaval

A inflación da Eurozona moderouse no mes de novembro, que pechou cun 10 % do crecemento do IPC entre novembro de 2021 e do 2022. Esta cifra, en máximos históricos, acaba de relaxarse con respecto ao mes de outubro, o cal albisca unha redución que será paulatina e máis lenta do que sería desexable. Para o 2023 o BCE prevé que a inflación se sitúe por riba do 6 % e non será até o ano 2025 cando se achegue ao obxectivo do 2 %. Preocupa, non obstante, a inflación subxacente, que seguirá por riba do 4 % en 2023 para baixar a preto do 2,4 % en 2025, por riba da taxa xeral.

Parece que a inflación aínda non tocou teito e, se ben a caída nos prezos da enerxía está dando tregua, no índice xeral é crecente a preocupación sobre a inflación subxacente e que a alza dos prezos se traslade aos salarios no 2023, o que expandiría os efectos de segunda vaga. Para o 2023 as previsións do BCE indican que a taxa xeral do IPC pode baixar mentres subirá a subxacente: “Os riscos para as perspectivas de inflación son principalmente á alza”, explicou a presidenta do Banco Central Europeo.

Para tratar de poñerlle couto, o Banco Central Europeo acaba de aprobar a cuarta suba dos tipos de xuro dende o verán, até o 2,5 %, e o anuncio de que virán novos incrementos tras as próximas reunións. No seu comunicado, o Consello de Goberno do BCE estima que os tipos de xuro terán que incrementarse aínda mais e a un “ritmo sostido ata acadar niveis suficientemente restritivos para asegurar que volvan situarse no obxectivo do 2 % a medio prazo”. “A partida vai ser longa”, advertiu Lagarde, que adiantou que as seguintes alzas de tipos serán tamén de, polo menos, medio punto.

Os incrementos de tipos teñen un efecto inmediato sobre o crecemento, e o BCE recoñece que Europa podería entrar en recesión técnica neste último trimestre e no seguinte, mais prevese que sexa curta e o crecemento positivo chegue de novo a partir da primavera, con estimacións de expansión tímida no 2023 para volver a superar o 1,5 % a partir do ano 2024.

A escalada de tipos que acompaña a política monetaria restritiva ten dúas consecuencias inmediatas. 

A primeira delas é un encarecemento do crédito ás persoas físicas e xurídicas. O Euribor, principal referencia hipotecaria, pasou de taxas negativas a rozar o 3 % neste momento, o cal terá un especial impacto nas cotas das hipotecas contratadas a tipo variable, que de media poden verse incrementadas en 250 euros ao mes e pasar a cota mensual de 500 a 750 euros.

A segunda é que o BCE comezou a súa folla de ruta para reducir o tamaño do seu balance a través de dous xeitos: a devolución das liñas de liquidez TLTROIII (devolución da liquidez bonificada aos bancos comerciais) e a redución da carteira de débeda pública, como xa fixo previamente a Fed ou o Banco de Inglaterra. O BCE comezará a reducir a carteira de débeda pública a partir de marzo a un ritmo de 15.000 millóns de euros ao mes, o cal significa que deixará de refinanciar toda a débeda pública que venza, e isto tradúcese nun incremento significativo dos gastos financeiros da débeda pública, que afecta dun xeito especial ás contas das administracións públicas españolas, altamente endebedadas.

Así pois, o BCE acaba de botar por riba de nós un caldeiro de auga fría ao moderar as expectativas de crecemento para este ano que remata, ao tempo que adianta unha recesión técnica que se prolongará até o segundo trimestre do 2023. Neste tempo, empresas, particulares e sector público vanse enfrontar a maiores gastos financeiros derivados do incremento dos xuros, que seguirán medrando no próximo exercicio. Chegan tempos de apertar o cinto.