Rutte cultiva o apoio unánime dos aliados e sucederá a Stoltenberg á fronte da OTAN

O primeiro ministro en funcións de Países Baixos, Mark Rutte, logrou este xoves o apoio unánime dos aliados da OTAN para suceder como secretario xeral a Jens Stoltenberg, unha vez que o outro candidato, o presidente romanés, Klaus Iohannis, retirouse da carreira e confirmado o seu respaldo ao dirixente neerlandés.

Co paso de Romanía este xoves, os 32 membros da OTAN deron o seu apoio a Rutte e agora a decisión acordarase a nivel de embaixadores e será referendará polos líderes aliados no cume de Washington de xullo. Rutte ocupará o cargo o próximo 1 de outubro, converténdose así no cuarto dirixente neerlandés na historia da organización militar.

Esta semana tanto Eslovaquia, que non se pronunciou ata o de agora, como Hungría, que apoiaba a Iohannis, confirmaron o apoio a Rutte, que partía como favorito xa desde finais de 2023, cando oficializou a súa candidatura sendo apoiado pouco despois polos Estados Unidos e as principais potencias europeas.

Desta forma o proceso interno parecía encarrilado desde febreiro, aínda que quedaban por liquidar as dúbidas dunha decena de aliados do leste de Europa que aspiraban a que o posto recaese nalgún dirixente da rexión.

Neste contexto, a finais de marzo Iohannis deu un paso adiante e presentou a súa candidatura precisamente usando a baza xeográfica e a estreita relación con Ucraína dun país veciño, como é o caso de Romanía. Con todo, o movemento non tivo moito percorrido e só logrou o apoio de Budapest, toda vez Washington e as potencias europeas xa se decantaron por Rutte.

A candidatura de Iohannis nunca se chegou a entender no seo da OTAN e algunhas fontes aliadas apuntan a unha estratexia para postularse para os altos cargos europeos, un debate en marcha no seo da Unión Europea e que por todos os medios a organización militar quería evitar mesturar coa sucesión do seu liderado.

O neerlandés Mark Rutte, nunha imaxe de arquivo (EFE/Leszek Szymanski)

Rutte confirma as quinielas

Así, o primeiro ministro neerlandés sempre estivo nas quinielas para a OTAN, que se propuxo nun primeiro momento que o cargo fose ocupado por unha muller por primeira vez na súa historia, e chegou a entrar en liza a presidenta da Comisión Europea, Ursula von der Leyen, que tiña o beneplácito de Washington. Tamén se expuxo que o próximo líder procedese do sur de Europa, contexto no que se axitou o nome do presidente do Goberno, Pedro Sánchez.

Finalmente, o apoio dos Estados Unidos, que en todo momento defendeu o perfil forte de Rutte, veterano líder europeo no poder desde 2010 e que leva case un ano en funcións tras caer o seu goberno, resultou clave para garantirse o cargo, aínda que o dirixente neerlandés tivo que gañarse polo camiño o apoio de Turquía ou Hungría, que conseguiu unha declaración por escrito de que respectará a súa ausencia nos plans de apoio financeiro e militar a Ucraína.

O político liberal collerá a testemuña de Stoltenberg, a quen os aliados renovaron dúas veces desde 2022 precisamente para non xerar inestabilidade na OTAN cun proceso de cambio de liderado no medio da agresión rusa a Ucraína.

Así mesmo, os contactos anteriores entre aliados para sondar unha posible substitución ao ex primeiro ministro noruegués acabaron sen concretarse pola falta de candidatos fortes, ou dun favorito que suscitase o apoio unánime dos aliados.

Ao resolver o debate unhas semanas antes do cume de Washington, a OTAN cumpre tamén o obxectivo que se marcou de deixar resolvido este cambio á fronte da organización, que se escenificará nun cume de líderes aliados na que o bloque militar quere mandar unha imaxe de unidade e firmeza ante Rusia no seu 75º aniversario.

Stoltenberg deixará o cargo despois dunha década como rostro da OTAN e sendo un dos dirixentes máis relevantes da súa historia, ao abordar importantes cambios na alianza e coordinar a resposta á anexión ilegal rusa de Crimea, en 2014, e a invasión rusa a grande escala de Ucraína en 2022.

Ante a que é a maior ameaza á seguridade euroatlántica en décadas, a OTAN acordou durante o seu mandato renovar a súa postura militar, crear oito batallóns de combate no flanco oriental, dar axuda sen precedentes a Ucraína para facer fronte á invasión rusa e incorporar a Montenegro, Macedonia do Norte, Finlandia e Suecia como novos membros.

Á parte destes logros, Stoltenberg tamén lidou coas turbulencias provocadas pola presidencia de Donald Trump nos Estados Unidos, as críticas do presidente francés, Emmanuel Macron, á organización ou a saída das tropas aliadas de Afganistán, que deixou o país en mans dos talibán.