O Rei recoñece que queda "moito por facer" para que o Cume Iberoamericano sexa "un espazo duradeiro de diálogo"

O Rei Felipe VI recoñeceu este xoves que aínda queda "moito por facer" para lograr que os Cumes Iberoamericanos, que arrincaron fai tres décadas, convértanse en "un espazo duradeiro de diálogo e interacción" como desexa España, á vez que puxo de relevo o "enorme potencial" e a necesidade de abordar as adversidades mediante a concertación.

Durante o seu discurso de clausura do XV Encontro Empresarial, resaltou o "fito histórico" que supuxo en 1991 a celebración do primeiro Cume Iberoamericano en Guadalaxara (México) horas antes de que a cidade ecuatoriana de Cuenca albergue a XXIX reunión, marcada pola ausencia de todos os xefes de Estado dos 22 países, salvo o Rei, o presidente de Portugal, Marcelo Rebelo de Sousa, e o xefe de Goberno de Andorra, Xavier Espot.

Aquel cume "contou co impulso decidido" de España, que acollerá a seguinte cita en 2026, "para convertela nun espazo duradeiro de diálogo e interacción, de cooperación e de avance compartido". "E niso seguimos, na senda correcta, aínda que aínda quede moito por facer e o contexto sexa difícil", recoñeceu.

A historia de Iberoamérica, subliñou, "está construída sobre a base a base dos principios de colaboración e solidariedade" e os países que a integran son "socios naturais, cunhas profundas e crecentes relacións económicas" e cun tecido empresarial que transcende fronteiras e reflicte a súa diversidade.

Tanto os cumes, como os encontros empresariais, "poñen de manifesto o enorme potencial que existe na Comunidade Iberoamericana, así como a necesidade de fortalecer os lazos que nos unen neste espazo de oportunidades", defendeu o monarca.

"Iberoamérica é un mosaico de culturas, tradicións e saberes que, ao longo da historia, aprendeu a superar adversidades a través da concertación", resaltou, reivindicando que "hoxe máis que nunca temos que poñer en valor esas fortalezas que nos caracterizan e definen", dixo.

Neste punto, quixo poñer de relieve que os empresarios iberoamericanos demostraron "unha capacidade inigualable para innovar e adaptarse a unha contorna global en constante cambio, enfrontándose mesmo aos retos xeopolíticos".

"Os éxitos e o avance que logran as empresas iberoamericanas son un testemuño de que a súa constancia permitiunos continuar, crecer e prosperar", sostivo, enviando así unha mensaxe á clase política da rexión á luz da ausencia de mandatarios neste cume.

Segundo Felipe VI, "necesitamos traballar xuntos para construír un futuro máis favorable e equitativo". Por iso, animou aos empresarios para seguir "ponteando as distancias", "busquemos alianzas que fortalezan os nosos sectores económicos e sexamos embaixadores da colaboración e a solidariedade nas nosas respectivas sociedades".

"Xuntos podemos facer de Iberoamérica un referente para o progreso, o coñecemento e a evolución cara a un mundo máis sostible e próspero", defendeu, tras subliñar que a inestabilidade económica, as crises climáticas e as desigualdades sociais "son asuntos que requiren maior atención concertada e unha maior vontade de acción conxunta".

Por outra banda, referiuse aos temas abordados durante o encontro empresarial, subliñando en particular "a formación e a empregabilidade dos nosos mozos, peza clave para o progreso e a modernización das nosas economías". "As novas xeracións son o motor das sociedades e debemos asegurarnos de que teñan as ferramentas necesarias para afrontar os desafíos do presente e do futuro", reivindicou.

O cumio comeza sen os presidentes latinoamericanos

A ministra de Relacións Exteriores do Ecuador, Gabriela Sommerfeld, inaugurou este xoves a reunión de chanceleres do XXIX Cumio Iberoamericano de xefes de Estado e de Goberno, na cidade de Cuenca, unha cita que se celebra sen a asistencia de presidentes latinoamericanos, con excepción do anfitrión, Daniel Noboa.

Sommerfeld deu a benvida ás delegacións de dezanove dos vinte e dous países iberoamericanos salientando que o traballo dos responsables de Relacións Exteriores "é crucial, pois deben presentar propostas que aprobarán os gobernantes" durante a súa xornada de traballo.

O cumio de Cuenca, cidade andina situada no sur do Ecuador, pasará á historia por ser a de máis baixa asistencia de gobernantes desde que comezaron estas reunións, en 1991. Só o presidente anfitrión, Daniel Noboa; o seu homólogo de Portugal, Marcelo Rebelo de Sousa, e o rei de España, Filipe VI, figuran entre as altas autoridades participantes. Tamén se espera a chegada do xefe do Executivo de Andorra, Xavier Espot.

O mandatario do Paraguai, Santiago Peña, cancelou a súa participación a última hora do mércores debido ao escenario político e social "inestable" no Ecuador, segundo informaron fontes da Presidencia.

A chanceler dixo que o cumio reafirmará os compromisos da comunidade iberoamericana para atopar "solucións innovadoras" na construción dun futuro "máis xusto e prometedor" para os países que a conforman. Segundo Sommerfeld, o encontro debe dar directrices aos países iberoamericanos para a loita contra o crime organizado transnacional, a crise climática, a migración e o acceso a tecnoloxías resilientes, entre outros temas.

O XXIX Cumio Iberoamericano de xefes de Estado e de Goberno realízase nun momento no que a rexión está pendente da crise en Venezuela derivada das últimas eleccións e do cambio presidencial nos Estados Unidos co retorno de Donald Trump á Casa Branca.

Declaración conxunta

As delegacións esperan concluír este venres o cumio coa firma dunha declaración conxunta na que se avogue por unha maior integración da educación de calidade e o fomento do emprego para resolver os desafíos da rexión en 'Innovación, inclusión e sustentabilidade'.

Tamén se pretendeavanzar na implementación da Carta Iberoamericana de Principios e Dereitos en Contornas Dixitais, aprobada na anterior cita de Santo Domingo en 2023.