Falece o expresidente peruano Alberto Fujimori aos 86 anos

O expresidente peruano Alberto Fujimori (1990-2000) faleceu este mércores na súa residencia de Lima aos 86 anos, tras "unha longa batalla contra o cancro", confirmou a súa filla e herdeira política Keiko Fujimori.

"Despois dunha longa batalla contra o cancro, o noso pai, Alberto Fujimori acaba de partir ao encontro do Señor. Pedimos a quen o apreciou que nos acompañe cunha oración polo eterno descanso da súa alma. Grazas por tanto, papá", publicou Keiko Fujimori na rede social X, nunha mensaxe que asinou xunto aos seus irmáns Hiro, Sachie e Kenji. 

Minutos antes, o avogado de Fujimori, Elio Rise, adiantouse á familia e escribiu a súa propia despedida ao exmandatario na rede social X.

"Señor presidente, grazas por todo. Descanse en paz. O seu legado perdurará na historia", expresou Rise, que o representaba nun novo xuízo oral pola matanza de Pativilca perpetrada en 1992.

"A súa amizade para min será eterna. Lembrarei sempre as súas palabras: logramos o obxectivo. Ata pronto, meu grande amigo", agregou o letrado.

Fujimori, quen cumpriu 86 anos o pasado 28 de xullo, abandonou en decembro pasado o cárcere de Lima en que cumpría unha condena de 25 anos por delitos de lesa humanidade logo de que o Tribunal Constitucional (TC) restituíse o indulto humanitario que lle outorgou en 2017 o daquela gobernante Pedro Pablo Kuczynski (2016-2018). 

Esa decisión foi adoptada en desafío ás ordes da Corte Interamericana de Dereitos Humanos (CorteIDH).

Nas últimas horas, os seus partidarios e colaboradores máis próximos achegáronse ao seu domicilio para indagar sobre o seu estado de saúde, e mesmo algunhas excongresistas, como Luisa Cuculiza, contaron á prensa que Fujimori lles respondeulles brevemente ao saúdo.

Así mesmo, a primeira vicepresidenta do Congreso peruano, a fujimorista Patricia Juárez, pediu aos peruanos: "Oren por el, pola saúde do presidente Fujimori".

Nun pronunciamento feito aos xornalistas, Juárez dixo que as súas "oracións e pensamentos están co presidente Alberto Fujimori", acompañada por outros integrantes da bancada de Fuerza Popular, o partido fundado por Keiko Fujimori, filla do exmandatario.

Outro lexislador de Fuerza Popular e médico persoal do exgobernante, Alejandro Aguinaga, declarou, horas antes, que Fujimori estaba "a loitar" nese momento pola súa vida.

Tres días de dó nacional

O Goberno peruano decretou desde este xoves un dó nacional, que se prolongará por tres días, pola morte de Fujimori.

O decreto supremo foi publicado pouco despois da medianoite no diario oficial El Peruano e tamén decide outorgar a Fujimori "as honras fúnebres que corresponde ao presidente da República en exercicio".

Durante estes tres días, o pavillón nacional será izado a medio mastro en todos os edificios públicos, instalacións militares, bases, buques, locais policiais e demais dependencias do Estado, así como nas delegacións diplomáticas.

Pouco despois de coñecerse o deceso de Fujimori, o primeiro ministro, Gustavo Adrianzén, detallou que se puxo en contacto cos parentes do expresidente para coordinar o seu funeral, de acordo ao protocolo oficial.

"Queremos expresar as nosas condolencias a familiares, amigos e partidarios de quen fose o presidente Alberto Fujimori", dixo nunha rolda de prensa Adrianzén.

Inmediatamente a continuación, comentou que "as autoridades tomarán contacto coa familia para que, en coordinación con eles, decídase cal é a vontade".

O traslado do seu corpo ao lugar do velorio realizarase en privado, pero as exequias celebraranse con asistencia oficial.

O expresidente peruano Alberto Fujimori irrompeu na política en 1990 e, desde entón, dividiu a sociedade do Perú. Esa división, que pervive ata o día de hoxe, separa os que enxalzan a súa figura, ao consideraren que salvou ao seu país do terrorismo e o colapso económico, dos que remarcan que foi un autócrata que cometeu graves violacións dos dereitos humanos.

Alcumado "Chino" polos seus trazos orientais, a pesar de ser descendente de xaponeses, naceu en 1938 e exerceu un goberno de man dura no Perú entre 1990 e 2000.

Na primeira ocasión, ao escritor Mario Vargas Llosa, e foi reelixido outras dúas veces no medio de denuncias de fraude. Fujimori deu o 5 de abril de 1992 un golpe de estado co apoio das Forzas Armadas que o levou a asumir todos os poderes do Estado, logo de pechar o Congreso e intervir o Poder Xudicial e o Tribunal de Garantías Constitucionais.

Tras a presión de países e organismos internacionais como a Organización de Estados Americanos (OEA), o gobernante convocou a un Congreso Constituínte que promulgou en 1993 unha nova Constitución Política, aínda vixente.

En 1994, divorciouse de Susana Higuchi tras un conflito familiar que incluíu a denuncia da súa esposa ante o Congreso de que fora torturada polos servizos de seguridade, e levou a súa filla maior, Keiko, a converterse en primeira dama do país, cando só tiña 19 anos.

Higuchi faleceu en decembro de 2021 aos 71 anos dun cancro de pulmón que padeceu durante os últimos anos.

Os simpatizantes de Fujimori admírano por derrotar durante a súa xestión os grupos terroristas Sendero Luminoso e MRTA e por deter a "hiperinflación" que herdou do primeiro goberno de Alán García (1985-1990).

Con todo, durante o seu mandato tamén se cometeron graves violacións aos dereitos humanos e xestouse a maior rede de corrupción da historia peruana, liderada polo seu asesor "na sombra" Vladimiro Montesinos, quen tamén está preso.

Coa difusión, en setembro de 2000, dun vídeo no que se vía a Montesinos entregando diñeiro a un congresista opositor, viuse obrigado a anunciar que ía convocar novas eleccións, ás que asegurou que non se presentaría.

Dous meses despois, escapou do país e renunciou á Presidencia mediante un fax enviado desde O Xapón, onde permaneceu ata 2005, cando viaxou a Chile, que o extraditou ao Perú en 2007.

O exgobernante cumpriu a súa condena desde 2009 nunha prisión policial de Lima adaptada exclusivamente para el, que, segundo os seus opositores, era un "cárcere dourado" que non se comparaba nas condicións co resto da poboación penal do país e onde recibiu continuamente aos seus familiares e partidarios.

Nesa prisión foi gañando de maneira progresiva compañeiros de reclusión. Durante meses compartiuna con Alejandro Toledo, o seu principal opositor ao final do seu mandato, e Pedro Castillo, cuxa mensaxe golpista lembrou a moitos a pronunciada por Fujimori en 1992.

Durante os últimos anos, o "Chino" foi operado en seis ocasiones dunha doenza precanceríxena na lingua, coñecida como leucoplasia, e tamén afrontou problemas estomacais, vasculares, de presión arterial e pulmonares.

En 2017, o entón presidente Pedro Pablo Kuczynski indultouno co argumento de que unha xunta médica determinara que padecía unha "enfermidade progresiva, dexenerativa e incurable" e que as condicións carcerarias implicaban grave risco para a súa vida.

Investigacións posteriores sinalaron que o indulto foi outorgado como consecuencia dun aparente acordo político co fillo menor do exmandatario, o entón lexislador Kenji Fujimori, para evitar que prospere a destitución por acusacións de corrupción contra Kuczynski, quen finalmente renunciou ao cargo en marzo de 2018.

A graza presidencial foi anulada posteriormente por un xuíz e Fujimori debeu volver ao cárcere, despois de que Kuczynski deixase o cargo e Kenji fose desaforado polo Congreso no medio dun duro enfrontamento político coa súa irmá Keiko.

En outubro de 2021, foi sometido a un cateterismo no corazón nunha exclusiva clínica de Lima para aliviar unha obstrución nunha arteria, e en novembro volveu ser internado por complicacións por unha fibrose pulmonar.

A esas enfermidades sumou un novo tumor maligno que lle foi detectado en maio pasado.
No plano legal, a Xustiza peruana confirmou en xaneiro de 2020 que Fujimori debía ser xulgado polo caso Pativilca, no que se atribúe ao grupo Colina o asasinato de seis dirixentes comunais desa localidade do norte da rexión Lima.

A polémica ao redor da súa figura chegou a dúas dos seus catro fillos, considerados os seus herdeiros políticos: a tres veces candidata presidencial Keiko, que é xulgada por presunto lavado de activos, e o exlexislador Kenji, condenado a 54 meses de prisión por tráfico de influencias. 

En decembro pasado a polémica rodeou a súa figura por última vez. O Tribunal Constitucional ordenou a súa liberación, en desafío ás ordes da Corte Interamericana de Dereitos Humanos (CorteIDH), unha última mostra da influencia sobre o poder que tivo ata o seu último minuto e tamén da capacidade de dividir unha sociedade.