A vivenda, unha das maiores preocupacións da actualidade en España, por María Bastida

A vivenda é, sen dúbida, unha das maiores preocupacións da actualidade en España, asentada sobre parámetros como a alza constante dos prezos, a exclusión de amplos sectores do mercado e os anos acumulados de políticas ineficaces. Fronte a esta realidade, tanto o Partido Popular como o Goberno de Pedro Sánchez presentaron as súas propostas para dar resposta a esta crise, aínda que desde enfoques claramente diferenciados.

O PP aposta por un modelo centrado en dinamizar a oferta. O seu plan inclúe a mobilización de chan público e privado, incentivos a promotores e construtores e a flexibilización de normativas para facilitar a construción de vivenda accesible. Tamén destaca o compromiso de facilitar o acceso a hipotecas, especialmente para a mocidade, mediante avais que cubran ata o 100 % do prezo da vivenda. Ademais, expón reformas lexislativas como a revisión da Lei do Solo e unha lei contra a ocupación ilegal. Así mesmo, establece un novo marco de incentivos fiscais para promover o acceso e o investimento en vivenda habitual, o alugueiro, a rehabilitación e a construción, dinamizando así o mercado inmobiliario. Desta forma, busca reducir as barreiras para a construción e confía na ampliación da oferta como solución estrutural ao problema dos prezos. É unha estratexia pragmática que pode xerar resultados rápidos, fundamentais para un mercado en tensión coma o español.

Pola súa banda, o Goberno de Pedro Sánchez propón unha maior intervención estatal con tres piares: máis vivenda, mellor regulación e maiores axudas. Entre as medidas máis destacadas está a creación dunha Empresa Pública de Vivenda, que xestionará máis de 30.000 vivendas da SAREB e desenvolverá proxectos en chans públicos. Tamén se lanza un proxecto estratéxico (PERTE) para modernizar o sector da construción, fomentando sistemas industrializados e modulares. O plan inclúe medidas regulatorias como a limitación da compra de vivendas por estranxeiros non residentes e unha maior fiscalidade para pisos turísticos e SOCIMI, ademais de incentivos fiscais para propietarios que ofrezan alugueiros con prezos orientados desde o Goberno. Con todo, o plan depende en gran medida dunha maquinaria administrativa coñecida pola súa lentitude e pode expor riscos de tensións co sector privado debido a regulacións como a fiscalidade para pisos turísticos ou as restricións a compradores estranxeiros. No peor dos casos, pode desincentivar o investimento.

Ambos os enfoques reflicten modelos opostos: o PP dá prioridade á oferta e confía no mercado como motor do cambio mentres que o PSOE opta por unha intervención directa que busca reequilibrar as desigualdades desde a demanda. Porén, a historia recente mostra que as políticas intervencionistas adoitan fallar na súa execución. O control de prezos ou a regulación excesiva reduciron a oferta noutros países, agravando o problema que pretendían resolver. Pola contra, dinamizar o mercado con incentivos e desregulación ten unha maior probabilidade de éxito, ao xerar confianza nos actores económicos e desbloquear recursos rapidamente.

A clave non está en tentar regular cada recuncho do mercado, senón en facilitar as condicións para que este funcione eficientemente. A vivenda en España necesita pragmatismo, non plans grandilocuentes cargados de incerteza. Por iso, o modelo de actuación centrado no mercado parece unha alternativa máis sensata e aliñada coas necesidades reais.

En última instancia, é o mercado, non a intervención estatal, quen ten as ferramentas para ofrecer solucións sostibles ao problema da vivenda. A experiencia ensinounos que os modelos intervencionistas adoitan ser tan ben intencionados como ineficaces. E nun mercado tan en tensión como o español, non basta con propostas ben intencionadas. Un modelo híbrido, que fomente a colaboración público-privada, podería ofrecer unha resposta máis equilibrada e sostible ao desafío habitacional. Pero sempre pensando que o motor principal debe ser privado. Só así poderemos garantir o acceso a unha vivenda digna sen deixar de lado a cohesión social nin a estabilidade económica. Deixemos que a oferta flúa, porque aí está a verdadeira resposta.