A Xunta asumirá o 1 de xullo a xestión do litoral tras formalizar o traspaso co Goberno

Case 17 anos despois de que se ratificara o último paquete de competencias traspasadas a Galicia, o Pazo de Raxoi foi escenario este mércores dunha reunión da Comisión Mixta de Transferencias para formalizar a cesión de ordenación e xestión do litoral, que se fará efectiva o 1 de xullo, e que para este ano terá un custo de 1,2 millóns de euros en cuestión de persoal, principalmente, e a cesión de vehículos á Xunta.

Para iso desprazouse á capital galega o ministro de Política Territorial e Memoria Democrática, Ángel Víctor Torres, quen se reuniu co titular da Xunta, Alfonso Rueda. Foi na sede da Xunta no Pazo de Raxoi. Na propia praza do Obradoiro saudáronse e deseguido accederon ao interior para formalizar o traspaso da competencia, no que é o último acto institucional de Torres antes de someterse a unha operación a causa dun cancro que padece.

Tras a xuntanza, Rueda e Torres compareceron ante os medios de comunicación e os dous felicitáronse polo acordo para transferir a Galicia a competencia sobre o litoral. "Exercerémola con respecto á legalidade, sabendo que hai unha cogobernanza á hora de aplicar as normas, sabendo que o Estado segue tendo a súa parte de xestión, e hai unha normativa estatal que en ningún caso poñemos en cuestión, pero farémolo con todo o rigor técnico e xurídico, e a máxima transparencia", aseguraba o presidente da Xunta.

"Farémolo compatibilizando o respecto ao noso tesouro, que é o medio ambiente, eses centos de quilómetros de costa, coa necesidade de que haxa vida económica, vida ordenada, e que poidamos seguir vivindo aquí como se viviu sempre no mar e do mar", afirmou Alfonso Rueda.

O Executivo autonómico está satisfeito polo logro da competencia do litoral, aínda que non foi un camiño fácil, tendo en conta que houbo recurso xudicial contra a lei autonómica e, incluso unha vez pechada a transferencia, unha negociación non exenta de discrepancias entre ambas as administracións para concretar termos e a cesión de medios.

A Xunta pon o foco en novos traspasos

Desde o Goberno da Xunta confían en que a vía do diálogo facilite novos traspasos. Nos obxectivos da administración galega está lograr avances coa demanda histórica da AP-9, pero tamén quere as competencias meteorolóxicas e preocúpalle a homologación de títulos e a axilización dos permisos de residencia e de traballo, segundo verbalizou o propio Rueda nos días pasados.

E a boa sintonía que amosaron o presidente da Xunta e o ministro este mércores tamén se trasladou nese ámbito. Torres, na súa intervención tendía á man para negociar eses novos traspasos.

"Xa falamos para camiñar noutras peticións que ten a Xunta sobre a mesa e niso vai ter a colaboración do Goberno de España e a miña como ministro, porque cremos na cogobernanza e cremos na singularidade dos territorios", afirmaba Ángel Víctor Torres na súa intervención.

Na súa resposta, o presidente da Xunta agradecía "a disposición a seguir escoitando e pechar acordos", e comprometía que esa forma de xestionar "vai ser a que siga presidindo esa negociación". 

Tras a declaración institucional, sen preguntas, ambos os dirixentes atenderon aos medios de comunicación, en senllas intervencións por separado, nas que volveron mostrar boa sintonía e predisposición o diálogo e para avanzar no traspaso de máis competencias.

O presidente galego lembrou que en Galicia existe unha postura unánime do Parlamento para reclamar o traspaso da AP-9 e sinalou que as próximas prioridades son lograr o Ingreso Mínimo Vital, comprometido no seu día polo entón ministro José Luis Escrivá; o servizo de alertas meteorolóxicas, "cun modelo parecido ao do País Vasco", e tamén a posibilidade de emitir permisos de traballo.

"Expúxenllo e a ningunha díxome que non. Espero abrir un período formal de conversacións", incidiu Rueda, que reiterou que el non cre en "a cantidade -de competencias transferidas- como aval do autogoberno (dun territorio), senón na calidade" desas competencias.

"Espero que aprendésemos tras este proceso, que concluíu felizmente, que as cousas poden facerse doutra maneira", dixo en alusión ás diferenzas mantidas co Goberno para a cesión da xestión do litoral, xa que non soamente o Executivo recorreu a norma ante o Tribunal Constitucional -que deu a razón a Galicia- senón que chegou a cualificar a proposta galega como declaración "case de independencia".

Torres evitou facer alusión a estes capítulos, apelou á cogobernanza e sinalou que Galicia é a sexta comunidade autónoma que asumirá a xestión do litoral, tras Andalucía e Cataluña e, máis recentemente, Canarias -onde era presidente autonómico-, Baleares e o País Vasco.

Sobre o traspaso doutras transferencias, o ministro mencionou que seguirán traballando conxuntamente e tendo a cogobernanza como guía, xa que "este goberno" cre na potencia do Estado das Autonomías.

Rueda encomiou a predisposición do ministro para iniciar a negociación do traspaso de novas competencias e dixo que enseguida se poñerán a traballar para ver se se pode alcanzar "velocidade de cruceiro e profundar no autogoberno.

Primeira transferencia en case 17 anos

Á espera dos froitos das novas conversacións que Rueda e o resto de membros da Xunta poidan manter con representantes do Executivo estatal, este mércores formalizarase o traspaso da competencia de xestión do litoral.

Será o primeiro traspaso dunha competencia á comunidade autónoma en case 17 anos e o primeiro desde que o PP recuperou a Xunta de Galicia da man de Alberto Núñez Feijóo. O decreto do último paquete transferido ratificouse en xullo de 2008, durante o goberno bipartito presidido polo socialista Emilio Pérez Touriño. 

Cando o acordo se faga efectivo, tras a autorización da comisión mixta, a Xunta poderá regular os usos e actividades no litoral. Ademais, o Goberno galego controlará as autorizacións de concesións e as súas prórrogas na costa.

As competencias cedidas en 2008 á Xunta

O peche do último paquete de competencias cedidas a Galicia remóntase ao ano 2008, cando o socialista Emilio Pérez Touriño dirixía a Xunta e o nacionalista Anxo Quintana era o seu vicepresidente.

De xuño dese exercicio datan tres reais decretos que abordan a declaración de utilidade pública das asociacións e aplicación dos beneficios fiscais, medios persoais adscritos ao Hospital Básico da Defensa en Ferrol e ampliación das funcións e servizos en materia de conservación da natureza (Parque Nacional Marítimo-Terrestre das Illas Atlánticas de Galicia).

O último decreto de traspasos data do 24 de xullo de 2008 e refírese á homologación e validación de títulos e estudos estranxeiros en ensinos non universitarios.

Ademais, en xuño de 2010 fíxose efectivo un acordo de decembro de 2008 para ampliar medios patrimoniais adscritos a servizos xa traspasados e en 2022 acordouse a cesión a Galicia do imposto sobre o depósito de residuos de vertedoiros e a incineración de Galicia, aínda que formalmente non se trata de transferencias de competencias como tales.