Balance económico do ano, por Maite Cancelo

Aínda que España é o país europeo que creceu máis en Europa, segundo o último dato publicado polo INE, o gasto público consolidouse como o motor do noso crecemento, por unha banda, debido ao aumento do consumo público que achegou un 2 % ao crecemento do PIB no terceiro trimestre do ano, e que é un dos diferenciais do comportamento de España en comparación cos nosos socios europeos e do que alerta o Banco de España no seu último informe do mesmo xeito que outros analistas económicos. De feito, un dos compoñentes do PIB, a Formación Bruta de Capital Fixo, mantén ritmos moi débiles de crecemento, mesmo negativos (maquinaria e bens de equipo) o que nos indica o escaso empuxe do investimento debido, probablemente, á inestabilidade

Ao aumento do consumo público hai que engadirlle o custo de revalorización das pensións e doutros gastos sociais como o salario mínimo vital, o que levou é que en outubro de 2024 a débeda das AA. PP. situouse en máis de 1.600 miles de millóns de euros, máis de 33.000 euros por habitante e a cociente sobre o PIB siga por encima do 100 %, situación que non pode prolongarse no tempo por esixencias de Europa.

Se aos aspectos anteriormente sinalados engádeselle a revisión estatística realizada polo INE e a entrada dun elevado número de traballadores estranxeiros, todo nos leva a que a economía española non vai mellor, aínda que creza máis.

O outro aspecto negativo da nosa economía neste ano é que o PIB por habitante en termos reais segue por baixo do 2008 (un 4 %), polo que levamos dúas décadas perdidas xa que outros países europeos conseguiron recuperar os seus niveis en menos de 10 anos. España segue sendo moi dependente do turismo e da construción, con produtividades menores con relación a outros sectores, o que afecta á nosa riqueza.

En termos de emprego, temos os bos datos das afiliacións á Seguridade Social, aínda que cunha evolución moi heteroxénea segundo os meses do ano e sectores. En calquera caso, na comparativa con outros países europeos a EPA sigue situándonos como os campións do paro e, en particular, do xuvenil.

A inflación, aínda que se contivo ao longo do ano, volve crecer ao 2,8 % en decembro (4 décimas máis que o interanual do mes anterior, que xa fora un peor dato que nos meses anteriores), dado o aumento dos prezos dos carburantes e do comezo da retirada de estímulos (IVE dos alimentos) e que continúa afectando o poder adquisitivo dos cidadáns. De feito, o aumento de prezos do acumulado no mes de novembro con relación ao do ano 2020 foi dun 19 % pero dun 32 % en alimentos e bebidas non alcohólicas, de case un 22 % en restaurantes e hoteis e un 21 % en transporte.

En resumo, aínda que temos datos positivos, a nosa economía non vai como un foguete e son necesarias reformas estruturais cara a un cambio real do noso modelo produtivo, sentando as condicións para que aumente o investimento, que as empresas e economías domésticas retomen protagonismo e que, á súa vez, pérdao o sector público.