Chile rexeita cun 62 % a nova Constitución e Boric pide un novo proceso

Unha gran maioría rexeitou este domingo a proposta de nova constitución en Chile con case o 62 % dos votos. O resultado mantén de momento o texto actual, redactado en 1980 pola ditadura militar de Augusto Pinochet (1973-1990) e reformado parcialmente en democracia.

"Falou o pobo de Chile e fíxoo de forma forte e clara", recoñeceu en cadea nacional o presidente chileno Gabriel Boric. O mandatario, partidario do cambio constitucional, anunciou que a partir deste luns traballará da man "da sociedade civil e do Congreso" para buscar un "itinerario constituínte" e darlle celeridade a un novo proceso.

Os categóricos resultados, engadiu, "esixen ás nosas institucións que traballemos ata arribar a unha proposta que nos interprete a todos, que dea confianza". A opción de aprobar o novo texto, que declara a Chile un Estado social de dereito e foi definida como a máis feminista e unha das máis vangardistas do mundo en materia de igualdade de xénero e protección da natureza, cultivou só o 38 % dos apoios, con máis do 95 % dos votos escrutados.

Triunfo nas 16 rexións

O rexeitamento ao novo texto impúxose nas 16 rexións do país, incluídas a Metropolitana, que alberga a capital, e a costeira Valparaíso, onde gañou contra todo prognóstico co 55,4 e o 57,6 %, respectivamente.

En rexións do centro sur como Ñuble, Araucanía ou Maule, o rexeitamento impúxose por máis do 70 %. "Hoxe día non hai gañadores nin perdedores. Hai chilenos que nos temos que volver atopar", dixo o líder da campaña do rexeitamento Claudio Salinas.

"Queremos facer un chamado á calma, a estar orgullosos do traballo realizado (...) A Constitución do 80 non nos une nin nos representa", indicou pola súa banda a deputada comunista Karol Cariola, portavoz da campaña do "Aprobo".

A contundencia dos resultados lembra o plebiscito de outubro de 2020, convocado para canalizar a onda de protestas de 2019, en que o 78,2 % dos chilenos decidiu iniciar un proceso constituínte e redactar unha nova Constitución.

Dous anos despois, os chilenos non están conformes co texto que foi redactado durante un ano por unha convención de cidadáns elixidos democraticamente só para ese fin, con paridade de xénero e escanos reservados para indíxenas.

O carácter plurinacional do Estado, o dereito á interrupción voluntaria de embarazo, a reelección presidencial, o sistema de xustiza e a eliminación do Senado son algúns dos temas incluídos no novo texto que xeran máis animadversión entre a cidadanía.

As dúas coalicións oficialistas Aprobo Dignidade e Socialismo Democrático comprometéronse a reformar o texto e moderar os aspectos máis controvertidos en caso de aprobarse, pero non foi suficiente para convencer os electores.

Centos de persoas saíron ás rúas nos barrios máis acomodados da capital para celebrar o resultado, con bandeiras chilenas e entoando o himno nacional. "É un texto que non une o país, que nos enfronta, parece mais ben un programa de Goberno", indicou a senadora democristiá Ximena Rincón, un dos rostros do centro que se desmarcou do seu partido e fixo campaña contra a proposta constitucional. 

As celebracións dos partidarios do non remataron en disturbios na capital con barricadas e enfrontamentos coa policía.