Liz Truss, unha nova dama de ferro enfrontada a Europa

Con repetidas referencias á exprimeira ministra Margaret Thatcher e unha receita para afrontar a crise do custo da vida centrada en baixos impostos e medidas económicas liberais, Liz Truss apropiouse no Reino Unido do título de nova dama de ferro.

Favorita para gañar as primarias do Partido Conservador e suceder a Boris Johnson en Downing Street a próxima semana, Truss, de 47 anos, ocupou no último ano a carteira de Exteriores, desde onde despregou unha dura retórica contra Rusia e A China e dirixiu un choque coa Unión Europea (UE) que ameaza con derivar nunha guerra comercial.

Ela é a impulsora da lei que permitirá a Londres incumprir o acordo do Brexit e erixiuse na primeira defensora das "oportunidades" que albisca o Reino Unido fóra da UE, a pesar de que defendeu con paixón a permanencia antes do referendo de 2016: abandonar o bloque sería unha "traxedia", chegou a escribir.

Cambiou de idea un ano despois do plebiscito e admite agora, cada vez que se lle pregunta, que estaba equivocada. Os agoiros desastrosos sobre o Brexit que a inquietaban non se cumpriron, asegura, e gañouse co seu cambio de rumbo o favor da á máis euroescéptica do seu partido, que acaparou o poder co ascenso de Johnson.

Tirón popular a proba

Con fama de ser unha política convincente e hábil nas distancias curtas, durante a campaña das primarias tories, xurdiron con todo dúbidas entre os comentaristas políticos sobre o seu magnetismo para mobilizar as masas, unha das principais bazas coas que Johnson arrasou nas eleccións de 2019.

A súa promesa de combater a inflación con baixos impostos para empresas e traballadores parece convencer a maioría dos 160.000 afiliados do Partido Conservador con dereito a elixir o próximo líder, que tenden a situarse á dereita do espectro político respecto ao conxunto de votantes tories.

A súa proba de lume, con todo, será nas urnas. Se chega a Downing Street, Truss herdará a enorme maioría absoluta que logrou Johnson, pero estará obrigada a convocar unhas xerais antes de xaneiro de 2025, nas que poñerá a proba o seu tirón popular. Se os comicios se celebrasen agora, o Partido Laborista gañaría con folgada vantaxe.

Á sombra de Thatcher

Nun dos primeiros debates das primarias conservadoras, Truss apareceu vestida cunha americana negra e unha camisa branca cun gran lazo ao pescozo. A poucos comentaristas lles escapou que a súa vestimenta era idéntica á que Thatcher luciu nunha intervención televisada durante a campaña que a levou ao poder, en 1979.

Non era a primeira vez que emulaba a imaxe da dama de ferro. Pouco despois de asumir Exteriores, Truss aproveitou unha visita a Estonia para deixarse fotografar sobre un tanque do Exército británico, unha instantánea que foi inmediatamente comparada cunha soada imaxe de Thatcher visitando as tropas en Alemaña Occidental en 1986.

Aínda que se declara "frustrada" polas constantes comparacións coa exprimeira ministra, as súas intervencións nas primarias estiveron sempre infestadas de referencias implícitas e explícitas a ela.

En liña co ideario thatcherista, unha das primeiras medidas que espera adoptar como xefa de Goberno é cancelar a subida do imposto de sociedades que programara Johnson.

A aspirante a líder tory cre que coa inflación disparada por encima do 10 %, a prioridade do seu Goberno non debe ser reducir a inmensa débeda acumulada durante a pandemia, senón estimular os investimentos e o crecemento.

Durante as primarias, tamén propuxo medidas para reducir o sector público. A máis polémica delas, recortar o soldo a todos os funcionarios que viven fóra de Londres, provocou tal balbordo que se viu obrigada a dar marcha atrás en menos de 24 horas.

Educada nun fogar de esquerdas

Un dos primeiros datos sobre a súa vida que Truss detalla na súa páxina web oficial é que tivo "uns pais de esquerdas", e recalca con orgullo que logrou "romper o molde" familiar.

A súa nai, enfermeira, levábaa de nena a manifestacións contra Thatcher e a proliferación nuclear, e o seu pai, profesor de matemáticas, non soubo que se afiliou aos conservadores ata que descubriu "arrepiado" unha carta do partido na caixa de correos, segundo ela mesma relatou.

Como presaxio temperán do que ía deparar a súa vida, con só sete anos tocoulle interpretar o papel da dama de ferro nunhas eleccións simuladas no colexio. Perdeu aquela votación, pero o entusiasmo pola política non a abandonou.

Afiliouse como estudante de Filosofía, Política e Economía en Oxford ao Partido Liberal Demócrata e chegou a participar nun dos seus congresos, no que defendeu abolir a monarquía, pero acabouse afiliando aos tories.

Varias décadas despois, xa no cume da política británica, Truss dúbida se os seus pais votarán por ela: "Penso que a miña nai farao, non estou segura sobre o meu pai", admite.