Trauma e 97 reféns en Gaza: as feridas de Israel a un ano do 7 de outubro

O 7 de outubro de 2023 ás 6:29, os israelís que vivían a escasos quilómetros dos aramados que enclaustran a Franxa de Gaza amenceron escoitando o ruído dos foguetes disparados por Hamas, que daban paso a unha infiltración masiva de milicianos que se convertería na maior matanza do grupo palestino en Israel, con 1.200 mortos e 251 secuestrados.

Un ano despois, 97 reféns seguen atrapados en Gaza, o exército estima que máis dunha trintena están mortos, o cal se converteu na maior ferida aberta do 7 de outubro para o primeiro ministro Benjamin Netanyahu, que se enfronta semanalmente a manifestacións multitudinarias dos seus familiares demandando o retorno dos cativos.

"Non seremos unha boa sociedade se non logramos que os reféns volvan", di nun encontro con xornalistas Iris Haim, nai de Yotam, un dos cativos asasinados a tiros por erro polo exército israelí en Gaza o pasado 15 de decembro.

Con todo, Haim móstrase escéptica ante un posible acordo con Hamas que o permita, rompendo coa doutrina habitual entre o resto de familiares, que desde ese mesmo 14 de outubro se manifestan semanalmente en Tel Aviv para reclamar ese pacto.

O pasado 7 de setembro as protestas rexistraron unha das súas maiores convocatorias ata o momento, con 500.000 persoas indignadas polo achado na Franxa dos cadáveres de seis reféns. Os manifestantes compartían un reproche cara a Netanyahu: un acordo de cesamento do fogo salvaríalles a vida.

Foi a tregua acordada cos islamistas en novembro do ano pasado a que permitiu o maior retorno de cativos: 105. Despois, o exército só conseguiu sacar vivos oito reféns en catro operacións distintas ao longo do ano, o último, o beduino Kaid Farhan Al Qadi o pasado 27 de agosto.

Gershon Baskin, activista israelí que leva décadas loitando por lograr unha convivencia pacífica entre palestinos e israelís, apunta a que só co regreso dos reféns a sociedade poderá facer superar o trauma do 7 de outubro.

"Para Netanyahu asinar agora un acordo con Hamas é perder esta guerra, é non conseguir a súa vitoria total contra o grupo terrorista", sostén Baskin, quen tacha ademais de "egoísta e inmaturo" o comportamento do Goberno de Netanyahu nas negociacións.

O trauma das comunidades fronteirizas

Xunto á ausencia dos reféns, o trauma dos habitantes das comunidades fronteirizas con Gaza segue patente na sociedade israelí.

Ellay Golan aínda se pregunta como logrou saír viva do inferno que viviu ese día, cando varios milicianos de Hamas se infiltraron na súa casa no kibutz Kfar Aza, moi preto de Gaza.

"Levabamos seis anos vivindo en Kfar Aza e é moi irónico porque sempre nos sentiamos moi seguros. Aquel día había como uns 30 terroristas preto da nosa casa e entón escondémonos no refuxio sen saber moi ben que ía suceder”, conta Golan, unha israelí de 34 anos no hospital Shebba, onde traballa, cos brazos e pernas aínda vendados. O 60 % do seu corpo está queimado.

"Pedinlle ao meu marido que nos trouxese un coitelo, roupa e algo de comida ao refuxio para protexer todo o que podiamos a nosa pequena filla dun ano", narra, lembrando cada un dos detalles daquel día a pesar de que despois estivo case dous meses en coma inducido.

Unha hora despois, coa casa apunto de colapsar polo lume, os milicianos decidiron marchar a outros puntos do kibutz e foi entón cando Golan e a súa familia saíron correndo, aterrorizados e sen saber a onde ir.

"Cústame dicilo, pero… eu xa non creo máis na paz. Eu pensaba que os palestinos non tiñan nada que ver con Hamas pero vin moitos civís colaborando cos ataques", acusa.

No kibutz veciño de Ein HaShlosha, a apenas catro quilómetros da fronteira, as sandalias dun miliciano de Hamas seguen tiradas na rúa e o vento arrola unha randeeira cargada de po baixo o soportal dunha casa abandonada.

Ein HaShlosha, como Kfar Aza, é unha das 13 comunidades agrarias israelís xunto a Gaza, que, un ano despois, continúan evacuadas por motivos de seguridade, mantendo uns 15.000 residentes desprazados en hoteis e aloxamentos financiados polo Estado mentres que outros 50.000 xa volveron ás súas casas.

Alí, o portavoz do exército David Baruch responde a xornalistas enfocándose na recentemente iniciada invasión israelí do sur do Líbano.

Ao ser preguntado se o gran cabo solto para o Goberno son os 97 cativos que seguen en Gaza, ensombrece o xesto e di: "Absolutamente non. O retorno dos 101 reféns que quedan (catro estaban secuestrados previamente ao ataque), sabendo que algúns deles tristemente xa non están vivos, segue sendo unha meta crítica dos nosos esforzos".