Un estudo sitúa España á cola en matemáticas e ciencias ao comezo da ESO nos países da OCDE

España sitúase á cola dos países da UE e da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE) en coñecemento de matemáticas e ciencias ao comezo da educación secundaria e sitúase en niveis similares a Francia, Bélxica ou Italia, con máis de 25 puntos de diferenza coa media da OCDE.

Segundo o Estudo Internacional de Tendencias en Matemáticas e Ciencias TIMMS 2023 en que participan 59 países con alumnos de cuarto de Primaria e 44 países con alumnos de segundo da ESO, nunha aula española de 24 estudantes, entre 8 e 9 teñen niveis baixos de desempeño matemático e entre 7 e 8 no desempeño de ciencias.

Niveis baixos, que no caso de matemáticas significa -segundo a metodoloxía do informe- que os alumnos teñen unha comprensión básica, é dicir; poden sumar e restar números naturais de ata tres cifras, multiplicar e dividir e resolver problemas sinxelos. Coñecer as figuras xeométricas básicas e gráficos sinxelos.

Nesa aula de 24 alumnos só 6 alcanzarían os niveis altos, unha cifra moi por baixo dos 9 ou 10 estudantes que indica a media da OCDE.

Segundo o informe, o 37,8 % dos estudantes dos cursos escolares sinalados presenta niveis baixos e moi baixos na escala de matemáticas, o 9,8 % está no moi baixo e o 28 %, no baixo.

Corea, á cabeza

Corea lidera o rendemento medio en matemáticas e ciencias con 594 puntos e 583 puntos, respectivamente; España obtén 498 puntos en matemáticas e 504 puntos en ciencias, similar a Francia, Bélxica ou Italia.

En matemáticas, a media da OCDE é de 525 puntos e o da UE de 514 e en ciencias, é de 526 e 513 puntos, respectivamente.

Curiosamente o resultado de España en matemáticas é similar ao do Canadá (504) e Nova Zelandia (490), pero está moi afastado de países como Corea ou O Xapón (591), mentres que tamén hai un rendemento alto en Lituania (561), Turquía (553) e o Reino Unido (552).

Dentro da Unión Europea, ademais de Lituania, os mellores rendementos corresponden a Polonia e Irlanda (ambos con 546) e Romanía (542 puntos).

España estáncase nos últimos oito anos

Neste estudo -que se realiza cada catro anos- participaron máis de 500 centros educativos españois e máis de 10.000 estudantes de cuarto de primaria. Desde que en 2011 España sumouse ao informe, a evolución a partir de 2015 non foi boa.

O documento dado a coñecer pola Asociación Internacional para a Avaliación do Rendemento Educativo sinala que en 2015 España reduciu á metade os 40 puntos de diferenza que tiña coa media internacional, pero a partir dese ano "nas dúas últimas edicións a distancia con respecto á media da OCDE estabilizouse ao redor dos 25 puntos de diferenza".

De feito nesta edición o rendemento de matemáticas e ciencias dos alumnos de cuarto de Primaria volve baixar catro puntos.

Nivel baixo no dominio dos números

O estudo de matemáticas analiza varios dominios dos alumnos, como os números, as medidas, a xeometría e os datos, pero tamén a dimensión cognitiva, o coñecemento ou o razoamento.

No dominio dos números é onde España ten a posición peor, cunha media de 497 puntos. En medidas e xeometría España está igual que os Estados Unidos e Francia, mentres que a mellor puntuación atópase no dominio de datos (502 puntos).

Mozos mellor rendemento que mozas

Os mozos obteñen mellor rendemento medio estimado que as mozas en todos os países e en España a fenda agrándase xa que en 2011 a diferenza era de 11 puntos e en 2023 achégase aos 20 puntos.

"Entre 2011 e 2023 a fenda de xénero en matemáticas incrementou en España máis dun 63 %", recalca.

Datos baixos tamén en ciencias

Seguindo os niveis de matemáticas, os alumnos españois chegan á ESO con niveis baixos en ciencias. Un terzo ten niveis básicos sobre plantas, animais e medio ambiente.

Coñecen algunhas propiedades da materia e as características da Terra, pero o 8 % deles está en nivel "moi baixo".

Corea (583 puntos) segue liderando a puntuación máis alta, seguida de Turquía (570 puntos), mentres que o Reino Unido, O Xapón, Australia e Polonia presentan unha media de 550 puntos ou máis.

Castela e León, Asturias, Madrid e Navarra á cabeza

Castela e León, Principado de Asturias, Comunidade de Madrid e Navarra son as rexións con mellores puntuacións (entre 522 e 517 puntos) en coñecementos matemáticos, todas elas por encima da media da UE (514 puntos).

No extremo contrario atópanse Cataluña, Canarias e Baleares con puntuacións medias inferiores á media de España.

En ciencias; Asturias, Galicia, Castela e León e Comunidade de Madrid presentan puntuacións medias por encima de 520 puntos.

E noutro extremo as Canarias, Andalucía e as Baleares non alcanzan os 500 puntos. Neste último caso a media está preto do límite de puntuación que separa os niveis de rendemento intermedio e baixo.

Nesta oitava edición do estudo na que participou España avaliouse o sentido de pertenza dos alumnos ao centro educativo e a convivencia no mesmo.

Nestes ámbitos, España sitúase na parte alta da clasificación, sobre todo en canto ao sentido de pertenza ao centro escolar, de modo que os estudantes senten máis aceptados e valorados que a maioría do alumnado dos países incluídos nesta comparación.

O informe TIMSS sitúa os alumnos galegos por encima da media española en ciencias e matemáticas

O último informe TIMSS da Asociación Internacional para a Avaliación do Rendemento Educativo reflicte que os alumnos de primaria de Galicia superan a media española en ciencias e matemáticas, ademais de noutras áreas como xeración de igualdade de oportunidades ou concienciación ambiental.

Segundo informou a Consellería de Educación, Galicia participou por primeira vez neste estudo cunha mostra ampliada, xunto con outras oito comunidades autónomas (as 17 comunidades participan, pero só 9 teñen datos desagregados), e no informe os alumnos galegos alcanzan unha puntuación de 525 en rendemento en ciencias (a media española é de 504 puntos) e sitúase en segundo lugar na clasificación das comunidades analizadas, a tres puntos de Asturias.

En rendemento matemático, Galicia suma 509 puntos, fronte aos 498 da media estatal; mentres que en Conciencia Ambiental chega aos 533 puntos, 23 puntos máis que a media española.

Por outra banda, o estudo reflicte que Galicia é a comunidade onde o contexto socioeconómico dos alumnos inflúe menos nos seus resultados académicos. Este parámetro mídese a partir dunha serie de variables, que determinan a capacidade do sistema educativo de ofrecer igualdade de oportunidades. Os estudantes galegos tamén conseguen as puntuacións máis altas de alumnado resiliente.

A Xunta destacou que estes resultados "avalan" as liñas de traballo prioritarias do Goberno galego para "blindar un sistema educativo de calidade, equitativo, igualitario e inclusivo". Así mesmo, subliñou que o seu obxectivo é "continuar reforzando" a aprendizaxe dos estudantes galegos, para o que, especialmente na área de Matemáticas, está a ultimar un programa de apoio que se presentará antes de que acabe o ano.