Agosto 2022: o mes coa luz máis cara da historia

Nun verán marcado pola escalada dos mercados enerxéticos europeos, agosto despedirase mañá como o mes coa electricidade máis cara desde que hai rexistros en España, cun prezo medio de 308 euros/MWh no mercado almacenista, o que, á súa vez, disparou a factura que pagan os consumidores.

Os 307,81 euros/MWh rexistrados de media en agosto -segundo os datos facilitados polo Operador do Mercado Ibérico de Enerxía, OMIE- superan o anterior máximo histórico de 283,3 euros /MWh, rexistrado o pasado marzo, pouco despois do inicio da invasión rusa de Ucraína.

Os valores historicamente elevados que marcan os mercados enerxéticos europeos, principalmente da electricidade e o gas, prodúcense como consecuencia do conflito bélico no leste de Europa e as consecuentes sancións internacionais impostas a Rusia, que anticipan un inverno de inestabilidade enerxética no Vello Continente ante o medo a un posible corte total da subministración rusa.

O novo récord rexistrado en agosto alcánzase estando en vigor a chamada "excepción ibérica", que a pesar de limitar o prezo do gas ata mediados de 2023, non evitou que este verán fose o máis caro da historia.

Con todo, este mecanismo, que establece un máximo ao prezo do gas destinado á xeración eléctrica, está a servir de freo para evitar que os prezos sexan aínda máis elevados, e mantenos folgadamente por baixo dos valores que marcan as principais economías europeas.

Así, o prezo medio de agosto se non estivese vixente o tope ao gas situouse en 376,7 euros/MWh, o que supón que a medida aprobada en España e Portugal está a servir para reducir nun 18 % o prezo almacenista da electricidade, como prevía o Goberno español.

Neste sentido, se se ten en conta o prezo medio desde o pasado 15 de xuño, cando entrou en vigor este mecanismo, a electricidade alcanza os 274,83 euros/MWh, fronte aos 328,35 euros/MWh que marcaría sen este tope ao gas, un 16 % máis.

Por baixo da media europea

A pesar de que no últimos oito días de agosto rexistráronse seis dos dez prezos máis altos da serie histórica, o mercado almacenista español mantense por baixo dos niveis que están a marcar as principais economías europeas.

Mentres que en España case se superaron os 308 euros/MWh durante o último mes, tanto en Alemaña e Italia, economías tradicionalmente máis dependentes do gas, como en Francia, afectada polo escaso rendemento dos seus reactores nucleares, o prezo medio rolda os 500 euros/MWh.

O prezo máis elevado rexistrouse en Italia, cunha media de 543,15 euros/MWh, chegando a superar os 700 euros en catro días, e os 600 euros nun total de nove xornadas.

Por detrás situouse Francia, onde a metade dos seus 54 reactores nucleares están actualmente parados por procesos de recarga de combustible ou problemas de corrosión nos circuítos de refrixeración, cun prezo medio de 492,48 euros/MWh, e chegando a alcanzar un récord superior aos 700 euros.

O prezo en Alemaña foi algo máis baixo, con 465,18 euros/MWh, aínda que tamén roldou en ocasións os 700 euros, e a media é un 51 % superior ao prezo rexistrado en España.

Detrás da escalada dos mercados da electricidade atópase principalmente o encarecemento do gas, que contaxia ao mercado eléctrico. Desde hai semanas atópase en máximos históricos.

Para combater esta situación crítica, a Unión Europea (UE) abriu a porta a unha "intervención de emerxencia" e a unha reforma estrutural do mercado eléctrico.

A reforma, reclamada desde fai máis dun ano polo Goberno español, frearía "o aumento vertixinoso dos prezos", que "está a poñer de manifesto as limitacións do noso actual deseño do mercado da electricidade", segundo a presidenta da Comisión Europea, Ursula Von der Leyen.

Factura da luz

Os principais prexudicados desta situación seguen sendo os consumidores, que en España pagarán unha das facturas da luz máis altas desde que hai rexistros.

Así, para un consumidor tipo do mercado regulado, e segundo o simulador do recibo eléctrico da Comisión Nacional dos Mercados e a Competencia (CNMC), cunha potencia contratada de 4,4 quilowatts e un consumo mensual de 250 KWh, a factura de agosto rozará os 113 euros.

Esta cifra é a segunda máis alta xamais rexistrada, só por detrás dos 123,09 euros do pasado marzo, en pleno inicio da invasión rusa de Ucraína, e sitúase un 66 % por encima do importe que se alcanzou durante o mesmo mes de 2021, ademais de duplicar os valores prepandémicos.