Galicia toma o temón, por María Bastida

Galicia xestionará por fin directamente o que sempre foi seu: a súa costa. Tras anos de bloqueo e de decisións tomadas desde centros administrativos afastados do territorio, a transferencia das competencias sobre o litoral supón unha conquista de autogoberno, pero, sobre todo, unha oportunidade para convertelo nunha verdadeira panca de desenvolvemento económico sostible.

A costa galega non é só un accidente xeográfico; é un activo estratéxico. Son máis de 2.500 quilómetros que sosteñen economías locais, identidades culturais e ecosistemas únicos. A pesca, o turismo, o marisqueo, a construción naval, a conserva ou mesmo a investigación científica conviven (ás veces mal) nun espazo finito, fráxil, valioso e cada vez máis disputado. Nese contexto, gobernar o litoral desde o coñecemento do territorio, o diálogo cos sectores implicados e unha visión de longo prazo non é unha cuestión simbólica, senón unha vantaxe competitiva.

A LOXILGA (Lei de ordenación e xestión integrada do litoral de Galicia), aprobada en 2023 co aval do Tribunal Constitucional, constitúe a arquitectura xurídica sobre a que se despregará esta nova etapa. O seu enfoque integral -ambiental, social e económico- permite pasar dunha lóxica de tutela a outra de gobernanza estratéxica, afastada tanto do extractivismo como do proteccionismo dogmático. Coa transferencia de competencias, Galicia gaña a capacidade de aplicar unha lóxica económica propia, baseada no coñecemento dos seus recursos, na planificación ordenada dos usos e nunha visión integrada de sustentabilidade. Este novo marco permitirá protexer o tecido produtivo tradicional, integrando á vez de forma racional novos vectores como a eólica mariña, con diálogo, compensación e retorno territorial.

Ninguén mellor que Galicia para ordenar eses intereses cruzados, equilibrar dereitos, e asegurar que o desenvolvemento económico non se faga á conta do tecido produtivo que sostivo ás comunidades costeiras durante xeracións. A clave non está só en conservar, senón en gobernar con intelixencia: ordenar os usos, garantir a sustentabilidade, poñer en valor o patrimonio cultural e xerar oportunidades sen hipotecar o futuro.

Hai quen se preguntará se todo isto non é máis burocracia. Equivócanse. É planificación. E sen planificación, non hai futuro. Nin para a pesca, nin para o turismo, nin para a biodiversidade, nin para os pobos mariñeiros. Esta transferencia, ademais, reforza a singularidade territorial galega dentro do Estado das autonomías e demostra que o autogoberno non é unha trincheira identitaria, senón unha ferramenta de eficacia institucional.

Desde o marisqueo ata a eólica mariña, pasando pola loita contra a erosión costeira ou o turismo de calidade, Galicia poderá decidir, ordenar e actuar. E iso, nun mundo onde os litorais son cada vez máis disputados, é unha vantaxe competitiva e un acto de responsabilidade. Galicia toma o temón. Só falta que saibamos cara a onde queremos navegar. Polo de súpeto, o compás parece ben orientado.