IPC controlado?, por Maite Cancelo

O IPC en España segue crecendo, aínda que a taxas menores das dramáticas de dous díxitos dos meses de xuño, xullo e agosto do 2022 onde o crecemento dos prezos en España superaba o 10 %, pero estamos ante novos aumentos no IPC, en abril, dun 3,3 % interanual, unha décima máis do 3,2 % que se produciu no mes de marzo e unha menos que en xaneiro deste ano.

Por grupos, os maiores incrementos os volvemos a atopar no sector de restauración e hoteis (4,8 %) e de alimentos e bebidas non alcohólicas (4,7 %), seguido por bebidas alcohólicas e tabaco cun 4,1 % ou o 4 % en vivenda, auga, electricidade, gas e outros combustibles. Todos, claramente superiores a un aumento dos prezos do 4 % que duplican o obxectivo do Banco Central Europeo dun incremento dos mesmos de, en torno ao 2 % (que sería un escenario de estabilidade de prezos e con marxe para reducir o risco de deflación).

Pero o estudo do problema da inflación non se pode limitar aos últimos datos publicados. Se calculamos a subida acumulada do IPC nos últimos anos, desde abril de 2021 os prezos aumentaron case un 18 %, sendo do 32 % no caso dos alimentos, que está a ser o grupo que máis afecta á nosa cesta da compra.

De feito, non podemos falar en ningún caso dunha baixada da inflación en España, xa que esta segue á alza, con prezos base xa elevados e a acumulación destas subidas, que creo é innecesario explicar, xa que todos sentímola nos nosos petos cando facemos algo tan habitual como é a compra no supermercado.

Posibles escenarios e medidas que se poden adoptar

No mes de marzo, desde o BCE falábase dunha moderación dos prezos ao 2,3 % neste ano e un 2 % no próximo ano e, aínda que se falaba de non mover os tipos de interese (que empezou o ciclo de subidas en xullo de 2022) se se anunciou a posibilidade de revisar o seu posicionamento en xuño, á vista dos novos datos de inflación.

Pero, está a haber máis voces no BCE sobre a necesidade de ser pacientes e cautelosos antes de exporse a unha baixada dos tipos de interese. Neste sentido, manifestábase, en febreiro deste ano Isabel Schnabel que alertaba dunha desaceleración no proceso desinflacionario, dado o crecemento dos salarios, sen ter en conta a produtividade polo que segue sendo necesario conter os efectos de segunda rolda.

As políticas restritivas do BCE non están a ter os resultados esperados, posiblemente polos fortes incentivos ao consumo que teñen moitos dos países da Unión Europea e, máis concretamente, en España, onde o incremento do gasto público ou a débeda están a ter, tamén, os seus efectos nas tensións inflacionistas que estamos a sufrir.

En España, de feito, os prezos están a comportarse de forma peor que na Zona Euro, polo que, as decisións do BCE poden ter un impacto máis negativo sobre a evolución da nosa inflación, que pode estar, en parte, motivada polos incrementos no SMI que, é certo, palian a caída das rendas reais, pero poden estar a producir aumentos da inflación de segunda rolda, xa que ante os propios aumentos dos custos laborais estes pódense estar a trasladar ao prezo final, para compensar eses custos adicionais para as empresas.

E sen poder afirmar que isto é o que se está producindo, polos poucos datos dispoñibles para poder constatalo, polo menos de forma xeneralizada, o que se é certo é que non se levou a cabo un pacto de rendas para tratar de frear a escalada de prezos que, máis aló da climatoloxía e as condicións internacionais, está a producirse.