O globo de Betanzos recupera o voo por San Roque tras "inspirar" París 2024

O globo de Betanzos, o máis grande do mundo feito en papel, recuperou este venres o voo despois dun ano de ausencia e de servir, ou polo menos así o consideran os betanceiros, como inspiración para o pebeteiro de París 2024 na cerimonia inaugural dos Xogos Olímpicos.

De Betanzos é, precisamente, un dos medallistas españois da cita olímpica, o piragüísta Carlos Arévalo, bronce en k4 500, e prata nesa mesma modalidade en Tokyo 2020, que chanceou esta semana na lectura do pregón sobre o suposto plaxio.

"As nosas festas son tan recoñecidas que ata nuns Xogos Olímpicos cópiannos o globo. Non teremos un pebeteiro, pero o noso globo voa máis alto e con moita máis historia", chegou a dicir Arévalo antes de declarar o inicio dunhas festas que teñen no lanzamento do globo uno dos seus momentos centrais.

Non puido darse na edición de 2023. Entón, cunha polémica con tinguiduras políticas entre o Concello e a familia Pita, o globo quedou en terra. As causas non foron aclaradas e encerelláronse nunha pequena liorta a alcaldesa, María Barral, e o exconselleiro de Manuel Fraga e neto de Claudino Pita, que iniciou a tradición, Jaime Pita.

A Fundación Globo de Betanzos, que inclúe ao Concello e á familia Pita, alegou que unha falta de previsión impediu fabricar o artefacto a tempo e ambas as partes culpáronse de que os betanceiros non tivesen globo.

Este ano, o artefacto empezou a confeccionarse en xuño, como manda a tradición, e estivo listo para o día de San Roque. Só restaba que as condicións atmosféricas acompañasen. Unha choiva lixeira apareceu antes das 23:00 horas e converteuse en ameaza. Tras estar a cuberto na igrexa de Santo Domingo o globo foi trasladado ao exterior, entre aplausos, minutos antes da medianoite para iniciar a cerimonia do lanzamento, o momento máis delicado.

A continuación, foi amarrado ao campanario da igrexa, na abarrotada praza dos Irmáns García Naveira, para iniciar o inflado. A clave está no cesto de arame, separado tras un aro de madeira, no que se acende o lume cunha mecha de mestura de palla e aceite que, debido á diferenza de temperatura, fai que o globo colla impulso.

Ese proceso prolongouse uns tensos 45 minutos, de novo coa choiva como compañeira de viaxe en terra, ata que por fin puido ser soltado para sucar o ceo. Fíxoo a un cuarto de hora para a 1 da madrugada. Ao ritmo do repenique das campás que acompañan a solta do aeróstato, celebrárono as preto de 50.000 persoas que se deron cita en Betanzos.

O artefacto mide 25 metros de alto por 50 de circunferencia e é a familia Pita a que se encarga de colocar un a un os 160 quilos de papel que compoñen os 16 cuarteiróns do artefacto, pegados cun ungüento especial, unha mestura a base de fariña de centeo macho, decorados con motivos de actualidade.

O regreso do Deportivo ao fútbol profesional catro anos despois, "2024, volven vos grandes", coa piña que simbolizou o ascenso dos branquiazuis, e a Eurocopa conquistada pola selección española de fútbol tiveron o seu espazo no deste ano, do mesmo xeito que Carles Puigdemont, a Moncloa e os Xogos de París.

A tradición dos globos de papel vén do medievo e, supostamente, foi un dos axudantes de Marco Polo quen introduciu en Betanzos a paixón por eles. Na localidade coruñesa, foron utilizados no século XIX para conmemorar as celebracións e acontecementos significativos ata 1875. Ese ano, o albardeiro Claudino Pita instaurou a tradición do globo e os seus descendentes cumpren cada ano coa súa homenaxe a San Roque na súa festividade con excepcións como a Guerra Civil ou a pandemia, o próximo será o 150 aniversario.

Tras despedir o aeróstato, os betanceiros quedan pendentes de onde aterra. O anterior, fretado en 2022, o primeiro tras dous anos de ausencia pola pandemia, voou 58 minutos e caeu en Ordes (A Coruña) despois de percorrer 26 quilómetros.

Este 2024 caeu en Coirós nunha zona de monte en Xora, a menos de 10 quilómetros de distancia tras sucar o ceo uns 20 minutos antes de caer.

O globo de Betanzos no momento do inflado na praza da vila