O Supremo aproba que os nacidos por xestación subrogada teñan España como lugar de nacemento

O Tribunal Supremo (TS) autorizou a través dunha sentenza que os pais de nenos nacidos no estranxeiro por xestación subrogada -tamén coñecido como 'ventre de alugueiro', método non permitido en España- poidan modificar o Rexistro Civil para poñer o domicilio familiar como lugar de nacemento.

Na resolución, recollida por Europa Press, a Sala do Civil do TS dá a razón aos pais dun menor nado en Ucraína por xestación subrogada, cuxa filiación paterna é a biolóxica e a filiación materna é adoptiva do cónxuxe do pai biolóxico.

Eses pais, ao pedir o traslado da inscrición de nacemento do menor desde o Rexistro Civil Central ao Rexistro Civil do seu domicilio, solicitaron que se cambiase a mención do lugar de nacemento do menor polo do seu domicilio.

O Rexistro Civil negouse, unha decisión que foi ratificada pola Dirección Xeral de Seguridade Xurídica e Fe Pública, pero os pais presentaron unha demanda de oposición que foi desestimada en primeira instancia e en apelación, polo que decidiron recorrer en casación ante o Supremo.

Os maxistrados estiman na súa sentenza o recurso dos pais, ao considerar aplicables por analoxía os preceptos da Lei do Rexistro Civil vixente naquel momento que permitían, no caso da adopción internacional, o cambio da mención do lugar de nacemento do menor nun país estranxeiro polo do domicilio dos pais adoptivos.

"Aínda que a adopción non é internacional, tamén o lugar de nacemento do menor, nun país remoto co que os pais carecen de relación, denotaría o carácter adoptivo da filiación e as circunstancias da orixe do menor", sinalan.

Prima o dereito á intimidade do menor

O Supremo expón que esa aplicación analóxica é acorde coas esixencias de varios artigos da Constitución: o 18.1, porque "permite a efectividade do dereito á intimidade persoal e familiar do menor (en cuxo ámbito de protección atópanse a filiación e os datos que denotan a súa orixe)"; o 14, a non discriminación por razón de nacemento, e o 39.2, a protección polos poderes públicos dos fillos, iguais ante a lei con independencia da súa filiación.

Ao seu xuízo, a publicidade rexistral dun determinado lugar de nacemento no estranxeiro que, por exemplo, constaría no seu documento nacional de identidade ou no seu pasaporte, "vulneraría o dereito á intimidade do menor".

Vulneraría ese dereito, explica, "ao ser revelador da existencia da adopción e das circunstancias relativas á súa orixe especialmente sensibles (neste caso, ser procreado por xestación por substitución) e supoñería unha discriminación respecto de outras filiacións (en concreto, a adoptiva internacional) que non se atopa xustificada".

O mesmo maxistrado que criticou os "ventres de alugueiro"

O relator foi o maxistrado Rafael Sarazá, que nunha sentenza de abril de 2022 ditou que unha muller cun bebé por xestación subrogada debe adoptalo para ser recoñecida como nai.

Ademais, Sarazá criticaba ás axencias intermediarias por tratar como "simple mercadoría" tanto ás nais xestantes como os menores.

Naquel caso concreto, en que se atribuía á nai comitente a decisión -entre outras- sobre se a xestante debía seguir ou non con vida no caso de que sufrise algunha enfermidade ou lesión potencialmente mortal, o maxistrado consideraba que "se impoñen á xestante unhas limitacións da súa autonomía persoal e da súa integridade física e moral incompatibles coa dignidade humana".