Un equipo internacional de científicos consegue que un home con lesión medular volva camiñar

Un equipo internacional de científicos conseguiu que Gert-Jan Oskam, un holandés de 40 anos que sufriu unha lesión medular nun accidente de bicicleta que o deixou paralítico en 2011, volva camiñar grazas a unha ponte dixital inarámica que restablece a comunicación entre o cerebro e a medula espinal.

Esta ponte dixital permitiulle recuperar o control sobre o movemento das súas pernas paralizadas, o que lle permitiu poñerse de pé, camiñar e mesmo subir escaleiras, segundo explican os científicos nun artigo publicado este mércores na revista científica Nature.

Para establecer esta ponte dixital necesítanse dous tipos de implantes electrónicos. En primeiro lugar, implantáronlle uns dispositivos sobre a rexión do cerebro encargada de controlar os movementos das pernas que permiten descodificar os sinais eléctricos que xera o cerebro cando pensamos en camiñar.

Ademais, tamén colocaron un neuroestimulador conectado a unha guía de eléctrodos sobre a rexión da medula espinal que controla o movemento das pernas. "Grazas a algoritmos baseados en métodos de intelixencia artificial adaptativa, as intencións de movemento descodifícanse en tempo real a partir de gravacións cerebrais", explicou un dos responsables da investigación, Guillaume Charvet.

A continuación, estas intencións convértense en secuencias de estimulación eléctrica da medula espinal, que á súa vez activan os músculos das pernas para lograr o movemento desexado. Esta ponte dixital funciona de forma inarámica, o cal permite ao paciente desprazarse de autonomamente.

A rehabilitación grazas a esta ponte dixital permitiulle a Gert-Jan recuperar as funcións neurolóxicas que perdera desde o seu accidente. Os investigadores cuantificaron notables melloras nas súas percepcións sensoriais e habilidades motoras, mesmo cando a ponte dixital estaba apagada.

Os investigadores consideran que esta reparación dixital da medula espinal "suxire que se desenvolveron novas conexións nerviosas". De momento, a ponte dixital só se probou nunha persoa.

No futuro, segundo os investigadores, podería utilizarse unha estratexia similar para restaurar as funcións de brazos e mans. Igualmente, cren que esta ponte dixital tamén podería aplicarse a outras indicacións clínicas, como a parálise debida a un ictus.

A empresa responsable da ponte dixital, ONWARD Medical, xunto coas universidades suízas responsables do estudo, recibiu apoio da Comisión Europea para desenvolver unha versión comercial da ponte dixital co obxectivo de que a tecnoloxía estea dispoñible en todo o mundo.

Sen lembranzas do accidente

Gert-Jan Oskam apenas lembra o día do seu accidente de tráfico en 2011. Todo o que ten son flashes de recordos: espertarse nunha ambulancia en marcha cunha dor insoportable; que un médico lle preguntase se tiña suficiente diñeiro para recibir tratamento; darse conta de que non sentía nada na parte inferior do corpo e que estaba paralizado de cintura para abaixo.

No seu voo de volta aos Países Baixos estaba seguro de que no seu país o curarían. Pero, tras a operación, o médico parecía satisfeito de que o seu paciente fose capaz mesmo de alcanzar o seu nariz co brazo. "Díxome: 'podes rascar o nariz, iso está ben'".

"Non espere ningunha melloría", lembra. Para evitar quedar tetrapléxico para toda a súa vida, Oskam uniuse a este ensaio clínico no Hospital Universitario de Lausana en 2017 para unha proba de sete meses. En primeiro lugar, inseríronselle eléctrodos cirurxicamente na parte baixa das costas.

A través destes eléctrodos, envíanse impulsos eléctricos á medula espinal para estimular os músculos, axudando potencialmente aos nervios restantes que non se cortaron no accidente para levar sinais do cerebro ás pernas.

Tras a operación, Oskam pasou o resto da súa estancia en Lausana facendo estiramentos, poñéndose de pé e camiñando, primeiro cun arnés e logo con muletas. Ao final puido dar algúns pasos sen axuda de ningún aparello, pero non era suficiente. Por iso, aceptou a proposta de probar esta nova ponte dixital.

Agora Oskam pode andar con máis fluidez, sortear obstáculos e subir escaleiras: "Antes a estimulación controlábame a min, agora son eu quen controla a estimulación". O paciente explica que, grazas a este dispositivo, recuperou moita mobilidade e, ademais, poder compartir unha cervexa de pé nun bar cos seus amigos: "Este simple pracer representa un cambio significativo na miña vida".