Seguridade Social, un traspaso difícil de entender; por Venancio Salcines

O traspaso da xestión económica da seguridade social está previsto no Estatuto de Gernika, e o acordo entre PNV e o PSOE fala de todas as transferencias pendentes incluídas no Estatuto; polo tanto, dáse como seguro que o goberno vasco e o goberno de España, no caso de que teña a presidencia Pedro Sánchez, abordarán esta cuestión.

A letra pequena está sen escribir, polo tanto, entramos no campo das conxecturas e aquí a primeira conclusión é que, posiblemente, esteamos a falar da xestión económico-administrativa, porque o traspaso do sistema é algo que non podería asumir a facenda vasca. Esta comunidade, como a maioría de España, está envellecida e nada parece indicar que poida cambiar; polo tanto o sistema de pensións da comunidade vasca é deficitario, e ademais nun importe que non é menor: catro mil millóns.

Tendo un sistema deficitario non ten sentido asumir unha competencia que tería que ir contra o cupo vasco e, polo tanto, prexudicaría gravemente as arcas da autonomía. Pero por encima dos temas financeiros do sistema está o concepto de caixa única, é dicir, todos os aspectos normativos vencellados ás pensións contributivas. En teoría, é imposible romper con este concepto porque está protexido pola Constitución, pero nun país onde todo está a debate, e tamén o alcance da máxima norma lexislativa, o risco sempre está presente. E aquí soamente pode entrar o sentido común, que país sería España se os traballadores e os pensionistas tivesen diferentes dereitos segundo a autonomía onde estivesen afiliados? Obviamente, non sería un país, sería unha confederación ou unha unión política, outra cousa, pero non un estado, algo que está fora da mente da inmensa maioría dos españois, pero tamén está fora dos obxectivos políticos reais do PNV. A verdade, non o sei. Pero soamente tendo presente ese horizonte ten sentido solicitar a xestión económica administrativa da seguridade social, entendendo a mesma como un paso adiante cara a unha nova relación política entre os vascos e o resto de España.