A Xunta creará un programa de retorno de investigadores galegos no exterior
Román Rodríguez anunciou aumentos nas axudas en investigación e a creación de plans locais de I+D+I
A oposición critica os proxectos por ser só extensións de programas xa existentes e demanda un "gran pacto pola ciencia"
O conselleiro de Educación, Ciencia, Universidades e FP, Román Rodríguez, anunciou este martes que a Xunta vai crear un novo programa de retorno de investigadores galegos no exterior, co obxectivo de "completar a maior aposta polo talento" realizada en Galicia.
O programa Retorna Talento I+D, cuxos detalles se concretarán nos próximos meses, busca atraer investigadores galegos "excelentes" que traballan no exterior e que desexan "regresar a Galicia". Explicouno así o conselleiro durante a súa comparecencia no Parlamento para informar das liñas estratéxicas da Xunta en I+D+I.
"As liñas centrais teñen como obxectivo converter Galicia nun polo de referencia en investigación e innovación e fortalecer o tecido científico e empresarial", expresou Rodríguez, que presumiu de que hoxe en Galicia "hai máis talento científico que nunca".
O conselleiro sinalou que o talento, xunto a transferencia de coñecemento, a potenciación do territorio e dos servizos públicos e a especialización intelixente, son as prioridades do Goberno galego.
Así mesmo, lembrou que nos últimos cinco anos Galicia incrementou nun 21 % o persoal dedicado á investigación, ata alcanzar case os 14.000 profesionais. Tamén destacou que Galicia é, segundo o INE, a primeira comunidade en crecemento de investimento en I+D, un 28 % máis, o que supón case o dobre da media española.
Segundo expresou, en 2009 o investimento en I+D por persoa era de 189 euros e agora sitúase en 356 euros; mentres que o gasto en I+D sobre o PIB creceu do 0,92 % ao 1,25 %.
Ademais de anunciar o programa Retorna Talento I+D, Rodríguez avanzou que a Xunta intensificará o apoio aos investigadores postdoutorais que queiran optar ás convocatorias Marie Curie da Unión Europea, co fin de ampliar as súas oportunidades e crear "unha bolsa de investigadores distinguidos" que, posteriormente, poidan optar ao programa Oportunius.
Tamén destacou o apoio da Xunta aos que soliciten as bolsas Ramón y Cajal da Axencia Estatal de Investigación e puxo en valor a creación da nova Fundación Galtia, coa que se aspira a captar 30 científicos de prestixio nos próximos cinco anos.
En canto á transferencia de coñecementos, avanzou que se desenvolverá unha figura denominada Venture Building, que identifica ideas con alto potencial de negocio en marcha en laboratorios galegos para levalas ao mercado.
Ademais, adiantou que nas próximas semanas aumentarán as liñas de axuda do programa Ignicia, así como a renovada liña Nexos, que conecta as empresas con centros de coñecemento para contratar servizos e proxectos de I+D+i externamente.
Durante a súa intervención, Rodríguez sinalou a aposta por sectores concretos como o biotecnolóxico, coa posta en marcha dun Polo de Investigación en Biotecnoloxía; o das tecnoloxías profundas (intelixencia cuántica e artificial), coa ampliación do Centro de Supercomputación de Galicia (Cesga) ou o das enerxías limpas.
Segundo os datos publicados este martes polo Instituto Galego de Estatística, o investimento en I+D en Galicia no sector biotecnolóxico aumentou un 15,7 % en 2023 e supera xa os 147 millóns de euros.
Por último, Rodríguez anunciou a creación dos Plans locais de I+D+I, en colaboración coa Federación Galega de Municipios e Provincias (Fegamp), un proxecto "pioneiro" que se desenvolverá nas próximas semanas co obxectivo de "captar e fomentar" a innovación a nivel local.
O conselleiro concluíu a súa intervención asegurando que Galicia non pode permitirse "perder o tren" en relación á ciencia e que "aínda queda moito por facer", da man do novo Plan Galego de I+D+I, que se estenderá ata 2027 e contará con 1.310 millóns de euros, "case un 20 % máis que o anterior".
A oposición tacha as políticas da Xunta en I+D+I de "propaganda"
Con todo, desde a oposición, tanto o PSdeG como o BNG criticaron as políticas da Xunta nesta materia, que tacharon de "propaganda", xa que son "extensións" doutros programas que xa existían e en moitos casos están financiados polo Goberno central.
Desde o PSdeG o parlamentario Julio Abalde reclamou "unha senda de financiamento estable", a longo prazo; e criticou os populares polos recortes en ciencia entre 2010 e 2018.
"Os proxectos que trae hoxe aquí son só unha pequena evolución dos que xa había", reprochou o socialista.
Pola súa banda, a nacionalista Olalla Rodil reclamou "un gran pacto pola ciencia" e acusou a Xunta de "copiar" unha iniciativa do BNG, como é a creación dunha fundación galega da ciencia, que foi "rexeitada varias veces".
Así mesmo, pediu "un maior financiamento", xa que en relación ao PIB, os últimos datos revelan que Galicia se sitúa por baixo da media nacional (1,49 %) e da Unión Europea (2,3 %).
