Compromiso empresarial e sustentabilidade en Galicia: logros e retos do Atlas 2023, por María Bastida

No día de onte presentouse a cuarta edición do Atlas Galego da Empresa Comprometida 2023, unha iniciativa do periódico Economía Dixital que ilustra o compromiso empresarial cara á sustentabilidade, a transparencia, a ética, e o bo goberno dentro do contexto de Galicia. Nos últimos anos creceu a concienciación entre a necesidade de harmonizar o crecemento económico e a sustentabilidade, un compromiso entre a convivencia e o benestar que intensifica a demanda de transparencia no ámbito empresarial. Na actual xestión corporativa non importan tanto os beneficios empresariais como a forma en que se xeran, e tamén o impacto positivo que as empresas poden ter na súa contorna.

As organizacións empresariais souberon responder a este cambio, incorporando progresivamente o seu compromiso co medio ambiente, a sociedade e o bo goberno (coñecido comunmente como ESG, polas súas siglas en inglés). Tamén actuaron as institucións, aprobando distintas normativas que orientan o camiño polo que deben transitar as empresas neste novo contexto de actividade. Así, por exemplo, a adopción da Directiva Europea sobre Informes de Sustentabilidade Corporativa (CSRD) e os Estándares Europeos de Informes Sostibles (ESRS) reforzou a necesidade dun enfoque proactivo por parte das empresas cara a un futuro sostible.

Con todo, o verdadeiro valor no ámbito empresarial non reside na súa adhesión a denominacións como ESG, ODS ou sustentabilidade, senón no compromiso auténtico das empresas coa mitigación do quecemento global, a implantación de políticas de boa gobernanza e o respecto pola contorna e as persoas. Este compromiso enténdese como unha obrigación voluntaria que vai máis aló do mero cumprimento legal, implicando a adopción de responsabilidades adicionais en prol da sustentabilidade e o benestar social. Neste contexto, o Atlas Galego da Empresa Comprometida é unha boa ferramenta de síntese para avaliar ese compromiso, revisando as contribucións das empresas galegas aos obxectivos de sustentabilidade e as prácticas empresariais responsables.

O Atlas abarca varios aspectos clave do funcionamento ordinario empresarial, como o seu goberno e a súa interacción co medio ambiente, a contorna e as persoas que nelas traballan. Desta forma, revísase a forma en que as organizacións entenden a ética ou a transparencia; como consideran a xestión ambiental, a pegada de carbono, o uso de enerxía, a xestión da auga e a economía circular; o seu sistema de apoio a provedores locais, a expansión de mercados, a súa interacción con axentes sociais, ou a forma en que tratan as persoas que sustentan a actividade empresarial e as condicións laborais que lles ofrecen. Unha análise completa, ambiciosa e detallada sobre o desempeño empresarial.

O resultado da análise, como na maioría das avaliacións, lanza luces e sombras. En termos de bo goberno, apréciase un esforzo constante por integrar prácticas éticas e transparentes, aínda que hai marxe de mellora na transparencia e a adherencia ao Pacto Mundial das Nacións Unidas. Na esfera do Medio Ambiente, as empresas mostran un compromiso notable coa xestión ambiental e a economía circular, pero as baixas puntuacións na xestión de emisións e a pegada de carbono sinalan a necesidade de intensificar as accións nesta área crítica. A xestión da auga e a enerxía tamén requiren atención, subliñando a importancia de optimizar recursos e adoptar prácticas máis sostibles. En canto á contorna, as empresas destacan pola súa conexión co tecido socioeconómico local, evidenciado pola forte relación con provedores locais e a significativa presenza de persoal en Galicia. Con todo, a baixa utilización da lingua propia e o limitado alcance na expansión do mercado suxiren áreas para fomentar a diversidade cultural e ampliar a influencia económica galega máis aló das súas fronteiras. Finalmente, a categoría de persoas reflicte un enfoque positivo nas condicións de traballo e a participación dos empregados na xestión empresarial, aínda que a integración de persoas con discapacidade e a igualdade de xénero indican que aínda se poden facer esforzos significativos para promover unha maior inclusión e diversidade dentro das organizacións.

A edición 2023 do Atlas destaca por un fenómeno inesperado: mentres a maioría dos indicadores se manteñen estables ou mostran cambios menores respecto ao ano anterior, as certificacións emerxen como a área de maior progreso. A dobre cantidade de empresas con certificacións éticas en 2023 respecto ao ano anterior e os aumentos nas relacionadas coa xestión ambiental e eficiencia enerxética evidencian un esforzo por parte das empresas galegas por integrar estándares sostibles e responsables nas súas operacións. Este progreso nas certificacións representa un esforzo tanxible por adherirse a procedementos que garanten a implantación de prácticas responsables.

En definitiva, podemos sentirnos satisfeitos cos progresos alcanzados polas empresas galegas. Con todo, a satisfacción non debe converterse en conformismo. Os resultados tamén destacan claras liñas de acción para seguir avanzando, especialmente na mellora da transparencia, a xestión da pegada de carbono e a inclusión social. É esencial que as empresas galegas continúen o seu esforzo cun enfoque proactivo cara a unha maior sustentabilidade e responsabilidade corporativa. E, para iso, é igualmente importante seguir dispoñendo de ferramentas como esta, que permitan verificar o devandito esforzo.