Anulan a sentenza contra Ana Sandamil: o xuízo polo crime de Desirée repetirase

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) declarou nula a sentenza da Audiencia Provincial de Lugo que condenou a prisión permanente revisable a Ana Sandamil por asasinar a súa filla de sete anos, Desirée Leal, en maio de 2019 en Muimenta, e ordena repetir o xuízo.

A Sala do Civil e Penal, que estimou o recurso de apelación interposto pola defensa da condenada, ordenou a devolución da causa á Audiencia Provincial de Lugo para a celebración dun novo xuízo con diferente tribunal.

Os maxistrados conclúen que a resolución carece de motivación nun “elemento esencial”: a determinación do grao de imputabilidade da acusada.

Así, explican que esa cuestión é “o verdadeiro cabalo de batalla da causa”, tendo en conta de que, “á marxe de determinadas circunstancias, de todo punto inocuas”, a acusada deu morte á súa filla. 

Durante o xuízo, esa foi unha das cuestións que máis se debateu, con especial atención aos testemuños dos peritos psicólogos e psiquiatras que debullaron a personalidade da acusada, entre outras cousas para saber se podía ser imputada por este crime. 

Finalmente o xurado declarou culpable a Ana Sandamil polo crime da súa filla e entendeu que non estaba probado que o trastorno de personalidade que padece lle anulase as facultades.

Para o TSXG, o xurado non motivou a súa decisión

O TSXG indica que o tribunal do xurado considerou probado que “o trastorno psicótico non especificado” ou o “trastorno da personalidade de tipo mixto que tiña diagnosticado a acusada, afectaba parcialmente as súas facultades mentais”, pero “non de forma importante” e, polo tanto, non incidía na súa “capacidade para comprender a ilicitude do feito” ou “a súa capacidade de autocontrol e autodeterminación para actuar conforme á devandita comprensión”.

A sala sinala que a propia sentenza da Audiencia Provincial “recoñece a dificultade que presenta a decisión sobre a posible concorrencia de causas que poderían determinar a apreciación dunha circunstancia modificativa da responsabilidade”.

De feito, “o xurado foi informado, en presenza das partes, da transcendencia xurídica das súas decisións, sempre limitando a súa apreciación aos feitos xustificativos das eventuais circunstancias, con indicación da súa obrigación de despexar a posible dúbida na forma máis favorable á acusada”, e “optou pola mínima afectación de facultades”.

O TSXG subliña que o xurado “simplemente opta, pero non motiva a súa decisión, non especifica o porqué da súa elección”, senón que “simplemente tense por certa coa seguinte mención: ‘baseado nos informes da pericial conxunta de psicoloxía e psiquiatría’”.

Os maxistrados inciden en que “non pode admitirse como suficiente a referencia xenérica, acrítica, en bloque, á proba pericial psicolóxica e psiquiátrica, precisamente pola complexidade que entraña e a súa falta de univocidade”.

A Sala do Civil e Penal asegura que basta a lectura da sentenza para comprobar como non houbo un só criterio referente á imputabilidade da acusada, “senón que existiron opinións atopadas que esixirían, ou esixen, un grao de motivación, sequera sucinto, breve ou compendioso, para fixar ou comprobar a racionalidade da decisión”.

De feito, fai referencia a que, segundo o fallo da Audiencia Provincial, a xuízo dunha doutora, a acusada presentaba un trastorno mental severo de tipo psicótico, constitutivo dunha anomalía grave das súas facultades intelectivas e volitivas.

“A sentenza afirma que ese informe psiquiátrico e a súa explicación en xuízo non foron convincentes para o xurado, con todo, nada diso dixo o xurado ou, cando menos, non xustificou por que non era convincente”, aseguran os maxistrados do TSXG.

“Un pronunciamento inmotivado é arbitrario, por máis que poida ser acertado”, di o TSXG. Así mesmo, aclara que á hora de resolver o recurso de apelación presentado pola acusada non se decide “sobre o acerto da decisión, senón sobre o modo e maneira ao que se chegou á decisión que se plasma no veredicto e, finalmente, na sentenza”.

O pai de Desirée non ve "lóxica" a decisión

 Xose Manuel Leal di que respecta o auto xudicial pero que non comparte as razóns.

"Teño que respetar a sentenza, obviamente. Non quere dicir que esté de acordo. Estarán moi alegres tanto a asasina, ese  monstro estará moi alegre,  como a súa familia e a súa parella", di Xosé Manuel Leal.

Lamenta que teñan que volver revivir todo o sucedido cando ao seu entender quedou demostrada a culpabilidade da súa exmuller.

"Agora volver a empezar. E isto non é doado. Xa non é doado o día a día porque eu sempre digo que cando acabaron coa vida da miña nena tamén remataron coa miña en certo modo", asegura.

A sentenza do alto tribunal galego conta cun voto particular en contra dun dos tres maxistrados, quen entende que o fallo da Audiencia Provincial de Lugo contén “unha explicación suficiente da decisión adoptada no ámbito da imputabilidade, pois os xurados eran conscientes, polas explicacións dadas, da transcendencia da súa decisión”.