Os resultados do barómetro económico, por María Bastida

Nun contexto económico global marcado fundamentalmente pola incerteza, España afronta un período particularmente complexo neste primeiro semestre de 2024. Así, polo menos, o reflicte o sombrío panorama que debuxa o último Barómetro Económico elaborado polo Consello Xeral de Economistas (CGE), baseado nunha enquisa exhaustiva que reflicte as opinións de expertos na materia.

Segundo estes datos, sete de cada dez economistas enquisados alertan dunha deterioración no clima económico en comparación con seis meses atrás. Este pesimismo susténtase en varios factores que afectan directamente á economía española, entre os que destacan algúns pola súa particular relevancia. Un dos máis significativos é a crecente presión fiscal. España experimentou un aumento na carga por impostos e cotizacións sociais máis pronunciado que calquera outro país da Unión Europea desde 2019. Esta situación xera tensión excesivamente ás clases medias, nun contexto en que o desemprego segue sendo alto e unha parte substancial da economía opera de maneira irregular. Esta dinámica impositiva afecta con forza á distribución da riqueza e ao consumo interno, ademais de introducir dúbidas sobre a sustentabilidade do modelo fiscal actual.

Á súa vez, a política monetaria do Banco Central Europeo, caracterizada pola súa natureza restritiva, xunto coas tensións xeopolíticas globais, son vistas como influencias negativas no crecemento económico de España. A opinión entre os economistas é case unánime respecto diso, e destaca a sensibilidade da economía española ás dinámicas económicas e políticas do continente en particular e do mundo en xeral.

Outro aspecto que xera preocupación é a formación do novo goberno baixo o liderado do presidente Pedro Sánchez. A percepción predominante entre os economistas é que este novo goberno podería influír negativamente no crecemento do Produto Interior Bruto (PIB) de España. Esta perspectiva subliña a relación intrínseca entre a estabilidade política e a confianza económica e como as decisións políticas poden ter implicacións significativas na economía.

En termos de emprego, as expectativas non son máis alentadoras. Unha maioría dos economistas anticipa un aumento do desemprego, un indicador preocupante debido a que afecta á economía en termos de produción e consumo, pero tamén ten profundas implicacións sociais.

Asemade, consideran que a capacidade de aforro das familias españolas se ve ameazada, con serias dificultades para aforrar no contexto actual, o que podería ter efectos a longo prazo na economía doméstica e o consumo. Malia este escenario maioritariamente sombrío, tamén hai participantes que manteñen unha visión lixeiramente máis positiva e perciben unha mellora na situación económica ou confían na capacidade de aforro familiar no curto prazo.

No documento expóñense tamén recomendacións estratéxicas e destaca a posibilidade de reducir as contribucións á Seguridade Social. Esta medida podería diminuír o custo do traballo e fomentar a creación de emprego e mitigar a economía somerxida. En xeral, reflíctese a necesidade dun enfoque equilibrado que promova a estabilidade económica sen esquecer a xustiza social, un equilibrio esencial para o desenvolvemento sostible de España.

En definitiva, pouco espazo para o optimismo. A iso debemos engadir unha preocupación máis, relacionada coa posibilidade de prórroga de orzamentos que se albisca no horizonte. Esta medida, que implica a extensión dos orzamentos do ano anterior, ofrece certa estabilidade administrativa e fiscal e permite a continuidade de programas existentes e evita cambios abruptos na política fiscal.

Con todo, tamén restrinxe a capacidade do goberno para implantar novas políticas económicas ou axustes que son necesarios para responder á actual realidade económica do país, especialmente nun contexto marcado por presións fiscais crecentes, desemprego e necesidade de reformas estruturais. Ademais, a prórroga pode afectar a confianza dos investidores e os mercados e limitar así o investimento e o crecemento económico. Por último, é importante ter en conta que a política orzamentaria debe aliñarse cos obxectivos fiscais europeos e a eficiente xestión dos fondos europeos, o cal engade unha capa adicional de complexidade á xestión económica de España neste período. En conclusión, podería impactar na política fiscal, a confianza e as oportunidades de investimento. Precisamente, as preocupacións principais sinaladas polos economistas. E, lamentablemente, as casualidades non existen.