O Euribor experimenta un aumento moderado en outubro, por María Bastida

O Euribor, un indicador clave utilizado na zona euro para calcular os intereses das hipotecas variables, experimentou un aumento moderado en outubro, alcanzando unha media do 4,16 %. Aínda que este incremento é significativo comparado coa situación de hai un ano, obsérvase unha tendencia de maior estabilidade nos últimos meses en comparación cos picos anteriores. A política monetaria restritiva executada polo Banco Central Europeo foi un factor determinante no encarecemento das hipotecas nos últimos anos. Co BCE aumentando as taxas de interese oficiais de maneira drástica, o prezo oficial do diñeiro pasou do 0 % ao 4,5 % en pouco máis dun ano. Con todo, en outubro, o BCE tomou a decisión de manter os tipos de interese estables, o cal tivo un efecto positivo na estabilidade do Euribor. Por tanto, o estancamento actual do Euribor suxire que o mercado está a comezar a anticipar que non haberá máis subidas de tipos por parte do BCE e que estes se manterán estables no futuro próximo.

Porén, esta aparente estabilidade non significa necesariamente un alivio para os fogares con hipotecas variables, xa que estes préstamos adoitan revisarse anualmente, o cal implica que os pagamentos mensuais se incrementarán para a maioría dos prestameiros. As estimacións realizadas sobre un préstamo hipotecario medio apuntan a un incremento do custo superior aos 100 euros mensuais, unha subida do 14 %. Segundo o Banco de España, estímase que hai aproximadamente cinco millóns de hipotecas vivas no país, das cales 3,7 millóns son hipotecas variables, o cal dá unha idea do tamaño da afectación destas subidas.

O BE sinalou que a transmisión da política monetaria aos custos financeiros dos fogares aínda é incompleta. Isto significa que o custo media das hipotecas en España, que actualmente supera lixeiramente o 3,5 %, continuará aumentando nos próximos meses a medida que se actualicen as hipotecas existentes e se asinen novas en novembro, decembro e durante o próximo ano. Dado que preto do 70 % do volume das hipotecas existentes é a tipo variable, esta tendencia á alza é un motivo de preocupación. O BE estima que aproximadamente un terzo das hipotecas a tipo variable experimentarán unha revisión do tipo de interese de polo menos un punto porcentual entre xuño de 2023 e xuño de 2024. Isto aumentaría a carga financeira de moitas familias, o cal podería levar a un incremento na porcentaxe de fogares cunha carga financeira neta elevada. Isto significa que ao redor de 750.000 familias en España, dun total de cinco millóns de hipotecas, poderían afrontar dificultades financeiras, xa que destinan máis do 30% dos seus ingresos mensuais a pagar os seus préstamos, o cal se considera unha "carga financeira neta elevada". De feito, os datos mostran que o esforzo medio dos españois para pagar as súas hipotecas está nun nivel do 38,9 %, moi por encima do 30 % que representaba en 2020 durante a pandemia.

Este aumento reflicte unha maior presión financeira nos fogares. A subida constante das taxas de interese oficiais do BCE e a resistencia das familias en España, a pesar da austeridade monetaria, están a xerar preocupación sobre o risco de morosidade das familias, con aproximadamente un de cada dez préstamos dubidoso ou baixo vixilancia, segundo os últimos datos do regulador. Aínda que ata o de agora as familias lograron resistir debido a factores como a creación de emprego, as medidas gobernamentais para mitigar o impacto da inflación e o aumento dos salarios, existe unha crecente preocupación pola sustentabilidade das hipotecas nunha contorna de taxas de interese máis altas. Os prognósticos en relación coa fixación dos tipos de interese como medida para conter a inflación non permiten moita marxe de optimismo, pois todo apunta a unha nova subida antes de fin de ano. Con esta situación, pouco máis podemos facer que esperar a que pase a tormenta. Esperar a que escampe e arranxar as desfeitas.