O principio da fin da era do petróleo, por María Loureiro

Un novo informe da Axencia Internacional de Enerxía proclama que aínda estamos a tempo para reducir as emisións mundiais de gases de efecto invernadoiro relacionadas coa enerxía a case cero para 2050. E facelo probablemente evitaría que as temperaturas globais aumenten por encima de 1,5 graos centígrados con respecto aos niveis preindustriais, un obxectivo moi desexable.

As tecnoloxías de enerxía máis limpa, como os automóbiles eléctricos e os paneis solares, están a estenderse tan rapidamente que o uso global de petróleo, carbón e gas natural podería alcanzar o seu punto máximo nesta década. Dende 2021 o investimento global en enerxía de baixas emisións aumentou aproximadamente un 40 %, ata alcanzar os 1,8 billóns de dólares este ano. E a rápida expansión da enerxía solar e dos vehículos eléctricos estivo en gran medida en liña co que recomendaba ese informe anterior, especialmente en lugares como A China, os Estados Unidos e Europa.

Con todo, o informe tamén nos lembra que o mundo non pode resolver o cambio climático só coa enerxía solar e as baterías. Os países tamén terán que limpar as fábricas, especialmente as de aceiro e cemento, actualizar as redes eléctricas para acomodar grandes cantidades novas de enerxía renovable e facer un maior uso de novas tecnoloxías como o hidróxeno verde. Calquera emisión que non poida eliminarse por completo tería que compensarse, por exemplo, con bosques ou con tecnoloxías para extraer o dióxido de carbono directamente da atmosfera.

A maioría dos países estableceron obxectivos netos cero: Os Estados Unidos e a Unión Europea apuntan a 2050, A China a 2060 e A India a 2070. Pero para limitar o quecemento a 1,5 graos Celsius, di o informe, os gobernos terían que adiantar eses prazos, e os países ricos alcanzarán o nivel cero neto antes de mediados de século. Cumprir eses obxectivos requiriría grandes transformacións. Por exemplo, este ano, todos os países terían que deixar de aprobar novas plantas de carbón ademais das que actualmente están en construción. Para 2025, os gobernos eliminarían en gran medida a venda de novas caldeiras de petróleo e gas para quentar edificios e pasarían a bombas de calor eléctricas máis limpas. Para 2030, os automóbiles eléctricos representarían o 65 por cento das novas vendas no mundo e a cantidade de enerxía eólica, solar e outras enerxías renovables instaladas en todo o mundo triplicaríase con respecto aos niveis actuais.

Se os países aplicasen estas medidas, a demanda mundial de combustibles fósiles podería diminuír un 20 por cento para 2030. Nesa situación, os gobernos non necesitarían aprobar ningún xacemento de petróleo ou gas novo importante, e aqueles que se desenvolvan poderían ter dificultades para atopar clientes.

A previsión da axencia de que a demanda mundial de petróleo podería alcanzar un pico nesta década enfrontouse a algunhas críticas. O cártel do petróleo da OPEP advertiu de que tales previsións eran moi incertas e poderían levar os países a infrainvestiren en proxectos de petróleo e gas. Se a demanda de combustibles fósiles non cae como se esperaba, dixo o cártel, a falta de subministración podería levar a un "caos enerxético".

A análise do comportamento dos prezos agora é froito de tres elementos: oferta-demanda e a xeopolítica. A principal conclusión é que os mercados mundiais do petróleo se enfrontan a un déficit de subministración de máis de tres millóns de barrís diarios o próximo trimestre, potencialmente o maior déficit en máis dunha década, a medida que Arabia Saudita amplía os seus recortes de produción para indirectamente asegurar que o petróleo ruso segue a ter un prezo relativamente alto nos mercados internacionais. Os futuros subiron un 1 % tras o comunicado, e o Brent, de referencia mundial, superou os 91 dólares. Os inventarios mundiais de petróleo, que se reduciron drasticamente este trimestre, están abocados a unha caída aínda maior, duns 3,3 millóns de barrís diarios, nos próximos tres meses, segundo o informe do cártel. De cumprirse, podería ser a maior redución de inventarios desde polo menos 2007, segundo indica Bloomberg. Segundo o informe, os 13 membros da OPEP bombearon unha media de 27,4 millóns de barrís diarios no que vai de trimestre, é dicir, aproximadamente 1,8 millóns menos do que cren que necesitan os consumidores.

Se a organización OPEP mantén sen cambios a produción, como sinalou Arabia Saudita, a diferenza entre oferta e demanda case se duplicará nos tres últimos meses do ano e fará aumentar os prezos artificialmente. Deste xeito, farán que as existencias de cru se reduzan e conseguirán durante un período máis longo que o petróleo sexa escaso e caro, aínda que a demanda se vaia reducindo de forma paulatina.

En fin… o principio da fin do petróleo, aínda está por vir!