O Goberno defende ante a UE a prórroga das peaxes da AP-9 porque a concesionaria era pública

O Ministerio de Transportes remitiu xa as súas alegacións en resposta á segunda carta de emprazamento da Comisión Europea, no marco do expediente de infracción pola ampliación irregular da concesión da AP-9 (ao non convocarse unha licitación pública), e esgrimiu que esta ampliación, aprobada por un goberno de José María Aznar no 2000, executouse cando a concesionaria era unha empresa pública.

O departamento que dirixe Óscar Puente defende evitar o rescate da autoestrada polo custo que supoñería para as arcas públicas (cifrado no seu momento polo propio ministro nuns 4.000 millóns de euros, aos que habería que sumar outros 2.000 millóns no caso de que se formalizase a transferencia a Galicia).

Na súa resposta á Comisión, o Goberno trata de despexar dúbidas sobre esa ampliación, unha decisión que, lembra, foi tomada por un goberno do PP hai máis de 20 anos, e que levou á situación actual.

Respecto diso, expón que as súas políticas de mobilidade e reequilibrio territorial van na dirección contraria de decisións como a adoptada por ese goberno de Aznar, pero tamén subliña que, aínda que non comparta esa decisión política, é a súa responsabilidade velar polo interese xeral, en alusión ao alto custo que supoñería ter que anular a concesión, en mans dun operador privado (Audasa), co consecuente pago das compensacións. Con todo, reiterou que, no momento de producirse a modificación e prórroga do prazo de concesión, a sociedade concesionaria era patrimonio do Estado, a través de ENAUSA (Empresa Nacional de Autoestradas). Este argumento xa foi esgrimido polo Goberno no seu momento, en resposta a unha primeira carta de emprazamento da Comisión por este asunto, e naquel momento as autoridades europeas xa deixaron claro que non ía acoller esta xustificación, xa que había unha clara intención de privatizar a autoestrada, e o obxectivo da ampliación da concesión era aumentar o seu valor.

Tras lembrar que a concesión se ampliou en 25 anos para compensar a construción do tramo Fene-Ferrol, a liberación da peaxe para movementos internos no tramo Vigo-Teis-Puxeiros, e a consolidación da rebaixa de tarifas do 33 %, o Goberno defendeu a súa actuación no ámbito da aplicación de bonificacións para reducir o impacto das peaxes nos usuarios.

Segundo lembra o Executivo, en xullo de 2021, aprobouse un novo esquema de bonificacións para a AP-9 que permitiu aos usuarios aforrar máis 127 millóns de euros ata final de xuño de 2024, unha media de 3,6 millóns de euros ao mes. Ademais, abunda na súa resposta á Comisión, os usuarios dos tramos Vigo-O Morrazo e A Coruña-Barcala aforraron, desde 2018 ata final de 2023, uns 83 millóns de euros.

Igualmente, desde o 1 de xaneiro de 2023 aplicouse unha subvención para limitar a subida das tarifas en todas as autoestradas pola revisión anual do IPC.

No caso da AP-9, os usuarios aforraron ata xuño de 2024 uns 15 millóns de euros en peaxes.

En-Colectivo urxe o rescate

Está por ver se esta segunda resposta do Goberno convence ás autoridades europeas, mentres, a asociación de consumidores En-Colectivo, que foi a que presentou denuncia pola prórroga irregular da concesión, segue insistindo na necesidade de rescatar a autoestrada e advertiu de que ao Executivo "xa non lle queda argumentación" para defender o mantemento da devandita concesión.

O seu presidente, Diego Maraña, reiterou nos últimos días que o rescate sería menos gravoso, aínda que houbese que indemnizar a Audasa, que seguir pagando ata finais de 2048, data na que expira esa prórroga.

A compensación, remarcou, sería moito menor que a apuntada polo Goberno, xa que, en 56 anos, só se amortizou o 40 % da autoestrada, ao destinarse maioritariamente os ingresos a beneficios. O presidente de En-Colectivo lamentou que o Goberno non cumprise o compromiso adquirido co BNG no acordo de investidura, "deixando os galegos de últimos, mentres que lle dá todo a Cataluña".